وبینار آموزشی آشنایی با تشک های مواج بیمارستانی، پیشگیری و درمان زخم بستر

سرفصل ها:

مباحثی که در وبینار مطرح میشه شامل: 

- تشک مواج چیست؟
- علت استفاده از تشک های مواج و اینکه چه کمکی به زخم بستر میکند؟
- تشک مواج برای چه نوع بیمارانی مناسب است ؟
- انواع تشک های موجود در بازار 
-  انواع راه کارهایی که شرکت فنون طب فرتاک پیشنهاد میکند 
- ساختار کلی تشک ها در چهار دسته
- ساختار کلی پمپ ها 
- مدهای کاری 
- آلارم ها 
- نکات احتیاط در نصب اولیه 
- مراحل نصب 
- نکات و احتیاط های حین کار 
- بازدید های دوره ای توسط کادر تجهیزات مرکز درمانی چگونه انجام میشود؟
- چه ایراداتی ممکنه است پیش بیاید؟
- چه تعمیراتی را خود مرکز میتواند انجام دهد؟
- برای نگهداشت و طول عمر پمپ چه کارایی میتوانید انجام دهید؟

هست که به نوعی تمامی مواردی که شما به عنوان پزشک، پرستار و یا مهندس پزشک برای کارکردن در این حوزه بهش نیاز دارید را پوشش میدهد.

ارائه دهندگان:

مهندس بهنام جاریانی، مدیر فنی شرکت فنون طب فرتاک

فردانه جهانگیری، کارشناس بازرگانی شرکت فنون طب فرتاک

پرسش و پاسخ هایی که در وبینار مطرح شدند:

-  تشک مواج چند مد دارد و مدهای آن کدام اند؟
اصولا مد اصلی تشک مواج آلترناتیو (Alternative) است، و باید سلول‌های آن به صورت متوالی پر و خالی شوند؛  در کل، بسته به بیماری که روی آن هست، زمان و فشار خروجی را تنظیم می‌کنند،  این حرکت و موج سینوسی، باعث جلوگیری از زخم بستر میشود.
مد بعدی مد استاتیک (Static) است که باعث می‌شود کل سلول‌های تشک مواج باد شوند و اگر بخواهند بیمار را فیزیوتراپی کنند ،روند درمان را تغییر دهند ، یا به هر دلیلی تغییر پوزیشن بدهند، تشک را روی مد استاتیک قرار می‌دهند. مدت زمان مد استاتیک نباید زیاد باشد، خود دستگاه مدت زمان سی دقیقه دارد؛ بعد از سی دقیقه دستگاه به صورت اتوماتیک به مد قبلی  یا مد آلترناتیو برمیگردد. 
مد دیگری هم بعضی از دستگاه ها مانند دستگاه های فنون طب فرتاک دارند، بنام مد پالس ایت (Pulsate) که برای بیماران هشیار کاربرد دارد و زمانی که بیمار از تشک مواج خسته شده باشد میتوان دستگاه را روی این مد قرار داد که مانند یک تشک ممری فوم عمل می‌کند و فشار را از زیر بیمار برمیدارد.

- اگر برق خونه قطع بشه ، تشک های مواج برق اضطراری دارند؟
کمپرسورهای دستگاه با برق 220 ولت کار می‌کنند و برق اضطراری ندارند. باتری‌های داخل دستگاه فقط مختص به آلارم دستگاه است و اگر دستگاه از برق جدا شود آلارم اعلام می‌کند که دستگاه به برق متصل نیست، اما باتری قابلیت اینکه بتواند یک کمپرسور 220 ولتی را روشن نگه دارد و یا به حرکت در بیاورد را ندارد.

- سه عدد شلنگی که به پمپ مواج وصل میشود چی هستند و چه کاربردی دارند؟
اصولا در تشک های مواج دو شلنگ برای سلول‌های زوج‌ و فرد استفاده می‌شود. شلنگ سوم زمانی کاربرد دارد که سوراخ‌های ریز لیزری که روی سلول‌های تشک قرار دارد کیپ می‌شوند و بیمار عرق می‌کند؛ شلنگ سوم در این نوع تشک مواج‌ها هوا را خارج می‌کند و زیر بیمار را همیشه خنک نگه میدارد. 

- چه چیزی وسط تشک مواج قرار دارد که سلول‌ها از داخل آن می‌گذرد؟ 
در گذشته تشک مواج‌ها بدون نگهدارنده‌ی سلول عرضه می‌شدند و این باعث می‌شد که سلول‌ها مخصوصا در تشک‌های مدیوم ریسک، در مواقعی که پر و خالی می‌شوند از جای خودشان خارج شوند و زیر سلول دیگری بروند، در این حالت عملا تشک مواج کارایی خودش را از دست می‌دهد، به خاطر همین هم ریتینر (retainer) یا نگهدارنده سلول استفاده شد که هر سلول در جای خودش قرار بگیرد. ریتینر دستگاه  باعث میشود سلول‌ها در جای خود ثابت باشند و در همان قسمتی که برایشان تنظیم و تعبیه شده فقط پر و خالی شوند، اگر این آپشن روی تشک مواج‌ها نباشد همانطور که توضیح دادیم مشکل ایجاد میشود.

- جنس سلول های تشک چیست؟
اغلب تشک های مواج‌ از جنس تی‌پی یو، ‌و تی پی سی هستند، مدل و جنس تشک مواج ها با هم فرق دارند این بستگی به شرکتی که تشک مواج را ارائه میدهد دارد.

- مداستاتیک را توضیح میدهید ؟
از مد استاتیک، مواقعی که بخواهند به بیمار غذا بدهند، از بخش خارج کنند یا بیمار ملاقات کننده داشته باشد و به هر دلیلی نخواهند زیر بیمار متناوب باشد و تشک به صورت آلترنیت ((alternate کار کند، استفاده می‌شود. کاری که نیاز هست را انجام می‌دهند و بعد از اتمام کار دستگاه را به صورت اتوماتیک یا دستی دوباره روی مد قبلی که مواج بوده قرار می‌دهند. 

- هوای خنک کننده (شلنگ سوم) از ما بین سلول ها عبور میکنه؟ کلا چطور از تعریق جلوگیری میکنه؟ نفوذ به بیرون پوشش رویی تشک هم وجود دارد؟
مسیر هوایی شلنگ سوم کف تشک است و مواقعی که هوای داخل سلول درحال تخلیه شدن باشد، آن هوا ابتدا از داخل پمپ می‌آید و با چرخشی که دارد وارد مسیر هوای خروجی می‌شود؛ در این قسمت چون سلول ها یکی درمیان خالی هستند، جریان هوا به راحتی عبور می‌کند. 

- برای مواقعی که نگه دارنده تشک مواج پاره بشه پیشنهادتون چیه؟
اگر نگهدارنده به بیس دستگاه دوخت نشده باشد خیلی راحت می‌توانید نگهدارنده را تعویض کنید؛ اما اگر نگهدارنده به خود کفی تشک مواج دوخته شده باشد، می‌توانید کفی را تعویض کنید یا از شرکت تولید کننده بخواهید که آن را تعمیر کند.

- شلنگ سوم در این دستگاه برای چی هست؟
شلنگ سوم هوای خنک را به زیر بیمار وارد میکند، یعنی خارج کردن هوای سلول‌ها درمواقعی که سیکل دستگاه در حال عوض شدن است؛ و این باعث خنک شدن زیر بیمار می‌شود و از تعرق جلوگیری می‌کند.

- آیا تشک مواج محدودیت وزن دارد؟ 
هر چقدر وزن بیمار بالاترباشد از تشک مواج های مدل، های ریسک(high-risk) برای بیمار استفاده می‌شود. مثلا تشک مواج مدیوم برای بیمارهای 150 و 160 کیلویی پیشنهاد نمی‌شود، و قاعدتا باید  تشک با ریسک بالا (های ریسک) استفاده شود؛ ولی در وزن‌های پایین‌تر تشک مواج بسته به شرایط بیمار انتخاب می‌شود؛ مثلا برای یک بیمار 80 کیلویی، دارای زخم بستر، بهتراست از تشک مواج high-risk استفاده شود؛ به خاطر اینکه این سلول‌ها نقاط بیشتری از بدن بیمار را تحت تاثیر قرار میدهد، یعنی چون سطح مقطع کمتری دارند نقاط بیشتری را دربر می‌گیرند؛ ولی تشک مواجب مدیوم ریسک چون عرض سلول بیشتری دارد نقاط بیشتری از کمر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. پس اگر بیماری با ریسک بالا دارید از تشک مواج high-risk استفاده کنید.

- آیا این تشک مواج باعث برطرف شدن تعریق  بدن بیمار هم میشود ؟! به چه شکل ؟
یک سری از تشک مواج ها هستند که سوراخ‌های ریزلیزری دارند که از آنها‌ هوا خارج می‌شود و از تعرق جلوگیری می‌کنند.

- شیری که برای سی پی آر (CPR) باز میشود آیا سریعا تشک را خالی میکند؟
استاندارد شیر CPR حدود 13 ثانیه است؛ یعنی در این تایم باید هوای زیر کمر بیمار خالی شود اما این مسئله به وزن بیمار هم بستگی دارد یعنی هر چقدر وزن بیمار بیشتر باشد هوای داخل تشک زودتر خالی میشود.

- یه نکته یکی از دوستان اشاره کرد که به هیچ وجه نباید از اکسیژن سانترال برای سریع پرشدن تشک استفاده کرد. چرا؟
اگر بخواهید تشک را با اکسیژن سانترال باد کنید باعث می‌شود که سطح اکسیژن برای دستگاه‌های ونتیلاتور و ماشین بیهوشی چه درآی سی یو و چه دراتاق عمل، به شدت کاهش پیدا کند، و به دلیل خطرناک بودن این مسئله (آتش سوزی و غیره)، هیچوقت با اکسیژن سانترال تشک را باد نکنید. تشک مواج پمپی دارد که می‌تواند ظرف حداقل نیم ساعت تشک را باد کند.  قبل از اینکه بیمار وارد بخش شود قاعدتا به بخش اعلام می‌کنند تا تشک مواج را آماده کنید. 

- لطفا در مورد Auto firm یه توضیح بفرمایید؟
اتوفرم مواقعی استفاده می‌شود که بیمار سی‌پی‌آر (CPR) شده باشد، و چون شیر سی پی آر باز شده، هوای داخل سلول‌ها خالی‌ می‌شود، هر عمل سی‌پی‌آر چیزی حدود سی تا چهل دقیقه زمان می‌برد. بعد از برگشت بیمار شیرسی‌ پی آر را می‌بندند،  در این حالت دستگاه آلارم میزند. چون همه چیز روی پمپ تازه استیبل شده است، دستگاه را سایلنت می‌کنند، قفل دستگاه را باز، و دکمه‌ اتوفرم دستگاه را می‌زنند. اتوفرم باعث می‌شود میزان خروجی هوا به بیشترین حالت برسد؛ مثلا کمپرسور که 18 لیتر در دقیقه خروجی دارد با تمام توان تشک مواج را باد میکند؛  چون بقیه سلول‌ها باد دارند و فقط سلول‌های زیر کمر که تحت فشار بوده و هوا در آنها خالی شده است خالی هستند، حدود پنج تا ده دقیقه طول میکشد تا کل تشک مواج باد شود و دوباره میتوان دستگاه را به صورت اتوماتیک یا به صورت دستی  روی مد دستگاه قرار داد تا کار تشک مواج دوباره از سر گرفته شود.