سامانه هوشمند الکترونیکی بیمارستان Smart

در یک بیمارستان هوشمند سامانه‌های الکترونیکی بسیاری استفاده می‌گردد. نکته قابل توجه در طراحی بیمارستانهای هوشمند ایجاد قابلیت ارتباط ما بین سیستمهای الکترونیکی مختلف نصب شده در یک بیمارستان می‌باشد. سیستمهای مختلف الکترونیکی مورد استفاده در یک بیمارستان هوشمند به شرح زیر می‌باشند.

سامانه دوربین مداربسته (CCTV):

استفاده از دوربین‌های مداربسته در بیمارستانهای هوشمند دارای کاربردهای مختلف می‌باشد. افزایش ضریب امنیتی بیمارستان به عنوان یکی از مهم ترین پارامترهای استفاده از دوربین‌های مدار بسته در بیمارستان عنوان می‌شود. به همین منظور در طراحی سیستم مداربسته مکانهایی از قبیل کلیه راهروها، آسانسورها، انبارهای دارو و مواد مصرفی و فضای بیرونی بیمارستان تحت مراقبت قرار می‌گیرد.
تشخیص میزان سطح هوشیاری، تشنج بیمار، سقوط از تخت و … از دیگر کاربردهای استفاده از دوربین‌های مداربسته در بیمارستا نها می‌باشد در این حالت دوربین ها در بخش‌های مراقبت ویژه که احتمال وقوع موارد مذکور زیاد می‌باشند نصب خواهد شد. همچنین نصب دوربین ها در این بخش می‌تواند میزان جوابگویی پرستاران و پزشکان بخش مربوطه را در شرایط اضطراری مشخص نماید.
استفاده از دوربین‌های مداربسته در اتاقهای عمل تولید مستندات تصویری لازم به منظور آگاهی از نحوه انجام عمل جراحی برای بیماران خاص به منظور بایگانی در پرونده پزشکی بیمار و یا تولید مستندات آموزشی مورد نیاز دانشجویان پزشکی را امکان پذیر کرده است.
استفاده از دوربین‌های مداربسته همچنین می‌تواند امکان ارائه سرویس ملاقات مجازی را برای بیماران ویژه فراهم نمایدو در این روش ملاقات کنندگان می‌توانند از طریق شبکه اینترنت و یا شبکه داخلی بیمارستان تماس صوتی و تصویری با بیمار خود بر قرار نمایند. این قابلیت در مورد بیمارانی که دارای سیستم ایمنی بسیار ضعیف می‌باشند و عموما در اتاقهای قرنطینه بستری می‌باشند می‌تواند بسیار مفید واقع شود.
تکنولوژی مورد استفاده در طراحی سیستم مداربسته بیمارستانهای هوشمند IP BASE بوده تا بتواند علاوه بر ایجاد قابلیت انعطاف پذیری بسیار زیاد در ارائه تصاویر در اقصی نفاط بیمارستان، کیفیت تصویر بسیار بالایی را نیز ارائه نماید زیرا در سیستمهای مداربسته قدیمی که هم اکنون در بسیاری از بیمارستانهای کشور نیز نمونه‌های این نوع سیستمها موجود می‌باشد، ماکزیمم وضوح تصویر ارائه شده توسط دوربین‌های انالوگ برابر با0.3 مگا پیکسل بوده که در سیستمهای IP BASE این کیفیت تا 29 مگا پیکسل قابل افزایش است. لازم به ذکر است در خصوص بیمارستانهای دارای سیتم آنالوگ قدیمی می‌توان با استفاده از تکنولوژیهای نوین HD-SDI و یا AHD بدون تغییر در کابل کشی و زیر ساخت ایجاد شده و فقط با تعویض نوع دوربین ها از کیفیت تصویر تا 2 مگا پیکسل بهره برد.

سامانه کنترل تردد (ACEESS CONTROL):

با استفاده از این سامانه می‌توان میزان تردد نفرات و همچنین سطح دسترسی پرسنل، پرستاران، پزشکان، بیماران، همراهان و … را به بخش‌های مختلف محدود نمود. در این سیستم با استفاده از روشهای مختلف نظیر استفاده از کارتهای هوشمند، قفلهای الکترونیکی، سیستمهای تشخیص اثر انگشت یا تشخیص قرنیه چشم و یا سیستمهای تشخیص چهره دسترسی افراد به بخشهای مهم بیمارستان نظیر اتاقهای عمل، انبارهای دارو و مواد مصرفی، اتاقهای برق، دیتا سنتر بیمارستان و رختکن ها و یا برخی اتاقها و یا طبقات VIP محدود می‌گردد.
همچنین می‌توان از انواع قفلهای الکترونیکی ،گیت ها و یا راه بندها به منظور کنترل عبور و مرور از قسمتهای مختلف بیمارستان استفاده نمود. لازم به ذکر است با تلفیق عملکرد این سامانه با سیستم مداربسته می‌توان افرادی که به صورت عمدا و یا سهوا قصد ورود به قسمتهای غیر مجاز دارند را شناسایی نمود. همچنین این سیستم می‌تواند گزارشات مدیریتی مختلفی را در خصوص میزان حضور پرسنل در قسمتهای مختلف بیمارستان از قبیل آزمایشگاه، اتاق عمل، اتاق برق و … ارائه دهد.

سامانه حفاظت پیرامونی (INTRUDER ARAM SYSTEM):

استفاده و تلفیق این سامانه با سامانه دوربین مداربسته می‌تواند تاثیر بسزایی در شناسایی ورود افراد غیر مجاز به محوطه بیمارستان باشد. در این سامانه با استفاده از انواع سنسورهای مختلف نظیر سنسورهای مادون قرمز پسیو و یا اکتیو، سنسورهای مایکرویو منو استاتیک و یا بای استاتیک، سنسورهای کابلی و یا سیستم‌های تصویری تشخیص حرکت حرفه ای استفاده نمود.
لازم به ذکر است در یک بیمارستان هوشمند در صورت ورود غیر مجاز شخصی به محوطه بیمارستان به صورت اتوماتیک دستورات لازم به دوربین‌های پوشش دهنده آن منطقه فرستاده می‌شود و دوربین به صورت اتوماتیک منطقه موزد نظر را تحت پوشش قرارداده و فرد متجاوز را تعقیب می‌نماید.

سیستمهای اعلام و اطفاء حریق: (FIRE ALARM SYSTEMS):

امروزه نصب سیستم‌های اعلام و اطفاء حریق در اکثر ساختمانهای بزرگ از قبیل بیمارستانها جزئی از الزامات می‌باشد. در یک بیمارستان هوشمند تلاش می‌شود از طریق ارتباط سیستم اعلام و اطفاء حریق با سیستمهای مدیریت تاسیسات و همچنین سیستم کنترل تردد در شرایط بروز حریق، سناریوهای پیشگیرانه مناسبی به منظور خروج سریع افراد (کنترل گیتها، آسانسورها، پله برقی ها و روشنایی اضطراری و ..) از محل و همچنین جلوگیری از سرایت حریق به سایر بخش ها (کنترل سیستم تهویه مطبوع، عملگرهای مکانیکی و ..) انتخاب گردد.

سیستم های پیجینگ مرکزی و یا محلی (PAGING):

سیستمهای پیجینگ و اینترکام در بیمارستانهای هوشمند نقش بسزایی در کاهش زمان دسترسی به پرسنل، پرستاران و پزشکان به بخشهای مختلف بیمارستان می‌گردد. همچنین با استفاده از این سیستم امکان اعلام اژیر خطر در زمان بروز حریق و یا هر گونه حادثه دیگر وجو خواهد داشت و در طراحی سیستمهای پیجینگ جدید از تکنولوژی IP Base استفاده می‌شود و با استفاده از این فن‌آوری امکان توسعه سیستم و یا جابجایی زونهای صوتی مورد نظر صرفا با اعمال تنظیمات نرم افزاری امکان پذیر می‌باشد و نیازی به جابجایی بستر کابل کشی برای بلند گوها و یا میکروفن ها نمی باشد.
همچنین با استفاده از سیستمهای اینترکام امکان برقراری صوت دو طرفه بین بخشهای مختلف بیمارستان وجود خواهد داشت.

سیستم های اطلاع رسانی و سرگرمی بیماران:

در بسیاری از بیمارستانهای سنتی استفاده از تلویزیونهای آنالوگ به منظور سرگرمی بیماران مرسوم می‌باشد. با این وجود در بیمارستانهای هوشمند توجه ویژه ای به مبحث سرگرمی و اطلاع رسانی بیماران خواهد شد. در سیستمهای سرگرمی و بیمارستانی جدید کلیه نمایشگرها در اتاقهای بیماران بر مبنای فن‌آوری IP TV از طریق یک واسط سخت افزاری (STB) که دارای سیستم عامل لینوکس و یا اندروید می‌باشد به شبکه کامپیوتری و سرورهای مرکزی مولتی مدیای بیمارستان متصل می‌باشند. و از این طریق امکانات زیر به منظور سرگرمی بیماران فراهم می‌گردد.
1-امکان مشاهده شبکه‌های زنده تلویزیونی با کیفیت HD
2-امکان گوش دادن به شبکه‌های رادیویی زنده مختلف
3-امکان ارتباط با پایگاه مرکزی مولتی مدیای بیمارستان به منظور مشاهده فیلمها و یا گوش دادن به موسیقی دلخواه (VOD & MOD)
4-امکان مشاهده تصاویر مولتی مدیای مربوط به توصیه‌های پزشکی مرتبط با بیمار که این قابلیت می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش استرس بیماران قبل و یا بعد از عمل‌های جراحی داشته باشد.
5-امکان دسترسی به شبکه اینترنت از طریق سیستم و با استفاده از کنترلر بی سیم
6-امکان دسترسی به بازیهای کامپیوتری مناسب برای بیمار
7-امکان سفارش دادن غذا از بین لیست غذاهای مناسب برای بیمار
8-قابلیت اتصال به سیستم HIS به منظور نمایش سوابق تصویری و یا غیر تصویری بیمار
علاوه بر این با استفاده از فن‌آوری DIGITAL SIGNAGE که از نظر فن‌آوری مشابهت زیادی با IP TV دارد می‌توان در قسمتهای عمومی بیمارستان پیامهای تبلیغاتی و یا هر گونه پیام چند رسانه ای مورد نیاز را پخش نمود. برخی از قابیلت‌های این سامانه به شرح زیر می‌باشد.
1-قابلیت پخش فرمتهای مختلف تصویر، فیلم، موسیقی و …
2-نمایش تقویم و ساعت با فرمتهای مختلف
3-قابلیت پخش زیر نویس
4-اتصال به صفحات وب دورن و برون سازمانی
5-قابیلت پخش زنده صدا و تصویر
6-امکان ایجاد و ذخیره سازی چیدمان‌های مختلف
7-امکان گروه بندی نمایشگرها
8-تعریف سطح دسترسی برای کاربران سیستم

سیستم های معاینه از راه دور از طریق ویدئو کنفرانس:

در بیمارستانهای هوشمند با استفاده از سامانه‌های معاینه از راه دور در شرایط اضطراری و در صورت عدم حضور پزشک متخصص در زمانهای اضطراری، می‌توان به تخصص‌های مختلف پزشکی، به منظور آنالیز وضعیت بیمار و تصمیم گیری مناسب در خصوص نحوه درمان وی دسترسی پیدا نمود.
در این حالت از طریق ترمینال معاینه از راه دور نصب شده در بیمارستان می‌توان به یک و یا چند پزشک متخصص به صورت همزمان دسترسی پیدا نمود و تصمیم گیری مشترکی را در خصوص نحوه درمان بیمار انجام داد . علاوه بر این این سامانه قادر است کلیه سیگنالهای حیاتی بیمار از قبیل علائم حیاتی قلب، مغز، فشار خون، درجه حرارت بدن و … را به پزشکان مستقر در خارج بیمارستان ارسال نماید.
سیستمهای پیشرفته ارتباط با پرستار:
در سیستمهای ارتباط با پرستار پیشرفته علاوه بر ایجاد قابلیت صوت دو طرفه فیما بین بیمار و پرستار با استفاده از شبکه وایرلس پیاده سازی شده در بیمارستان امکان ارتباط صوتی با پرستار مربوطه به صورت بی سیم وجود خواهد داشت. علاوه بر این پرستاران و پزشکان می‌توانند با استفاده از تلفن هوشمند خود و با استفاده از شبکه بی سیم بیمارستان با یکدیگر تماس صوتی بر قرار نمیند و یا پیامهای متنی را رد و بدل کنند این سیستم می‌توان با سیستم HIS بیمارستان متصل شده و کلیه محاورات و یا پیامهای متنی مرتبط با وضعیت بیمار در سابقه پزشکی وی ثبت گردد.
سیستمهای کمک ناوبری فرود هلیکوپتر بر روی بام بیمارستان:
با توجه به لزوم تسریع در عملیات امداد رسانی به بیماران به ویژه بیماران بد حال و همچنین وجود ترافیک درون شهری زیاد در کلان شهرها و همچنین نیاز به امداد رسانی سریع مصدومین حوادث برون شهری، استفاده از هلی کوپتر به عنوان یکی از ابزارهای با اهمیت در انتقال مصدومین به بیمارستان در حال افزایش است.
با توجه به وجود ایجاد اغتشاشات هوایی شدید در نزدیکی پشت بام بیمارستانهای با ارتفاع زیاد و در صورت ایجاد هلی پد در بام اینگونه بیمارستانها استفاده از سیستمهای کمک ناوبری به منظور هدایت صحیح هلی کوپتر در زمان فرود بسیار حائژ اهمیت است.

سامانه موقعیت یابی پزشکان، پرستاران، بیماران و تجهیزات:

از این سامانه برای یافتن موقعیت دقیق کادر بیمارستان و بیماران استفاده می‌شود. در این سیستم با استفاده از تگهایی که با هدف جایگزینی با کارتهای شناسایی پرسنل طراحی شده اند که البته ریز تراشه الکترونیکی برنامه ریزی شده درون آنها کابردهای گوناگونی می‌تواند داشته باشد.
با در نظر گرفتن نیازهای خاص در بیمارستانها، این سامانه راهکاری برای موقعیت یابی و افزایش امنیت بیماران بر پایه تکنولوژی Active RFID فراهم می‌آورد .
استفاده از این سامانه منجر به مدیریت صحیح منابع انسانی و تجهیزات بیمارستان در شرایط اضطراری می‌گردد. قابلیتهای قابل ارائه در این سیستم به شرح زیر می‌باشد.
1-اعمال محدودیت‌های ورود و خروج برای بخشهای مختلف بیمارستان و پرسنل مستقر در هر بخش.
2-مشخص نمودن تجهیزات موجود در یک بخش از بیمارستان.
3-مشخص نمودن عدم جابجایی یک تگ مشخص در یک بازه زمانی معین.
4-مشخص نمودن باز کردن دستبند توسط بیماران.
5-امکان اتصال سیستم به سایر سیستمهای نرم افزاری بیمارستان نظیر سیستم حضور و غیاب، حقوق و دستمزد و یا HIS.
6-امکان تشخیص تگ‌های جعلی و یا دستکاری شده.
سامانه های مدیریت تجهیزات و یا اقلام مصرفی بیمارستان توسط RFID:
امروزه استفاده از تکنولوژی RFID در صنایع و مراکز مختلف به منظور رهگیری، کالا، قطعات و تجهیزات بسیار رایج است. در بیمارستانهای هوشمند با استفاده از این تکنولوژی می‌توان مدیریت انبار قطعات مصرفی بیمارستان را بر عهده گرفت . همچنین با توجه به وجود مشکل خارج شدن غیر قانونی داروهای گران قیمت و یا برخی تجهیزات مصرفی گران قیمت از بیمارستان، می‌توان با استفاده از این فن‌آوری و تلفیق آن با سیستم HIS بیمارستان از بروز این مشکل جلوگیری نمود. از دیگر کاربردهای استفاده از این تکنولوژی در اتاقهای عمل به منظور کنترل چک لیست مربوط به تجهیزات مورد نیاز برای عمل جراحی مورد نظر می‌باشد. همچنین می‌توان با استفاده به عنوان سیستم کنترلی استریل بودن تجهیزات و یا اطمینان از شستشوی دستها توسط پزشکان و پرستاران استفاده نمود. با توجه به انعطاف پذیری فوق العاده این سیستم در کنترل تجهیزات و اقلام و هزینه پایین پیاده سازی آن تحقیقات به منظور گسترش کاربردهای این فن‌آوری در قسمتهای دیگر بیمارستان همچنان ادامه دارد.

سیستم های برق اضطراری:

با توجه به وجود تجهیزات پزشکی حساس و سیستمهای الکترونیکی و کامپیوتری مختلف در قسمتهای مختلف بیمارستان‌های هوشمند، قطع شدن برق حتی در کمتر از کسری از ثانیه می‌تواند منجر به مختل شدن عملکرد بیمارستان گردد. لذا علاوه بر استفاده از دیزل ژنراتورهای مختلف به منظور تامین برق بیمارستان پس از قطع ارتباط با شبکه برق اصلی، استفاده از سیستمهای برق اضطراری به منظور تامین برق اضطراری ساختمان تا زمان در مدار قرار گرفتن دیزل ژنراتور بسیار حائز اهمیت است. زیرا به منظور عملکرد صحیح قسمتهای مکانیکی دیزل ژنراتور و تولید برق با سطح ولتاژ مطلوب معمولا چند دقیقه زمان لازم است و در این بازه کوتاه باید برق قسمتهای حساس بیمارستان از طریق سیستم برق اضطراری تامین گردد.
با توجه به میزان توان مورد نیاز، نوع بارهای الکتریکی، مدت زمان پشتیبانی لازم و وسعت بیمارستان ،طراحی سیستمهای برق اضطراری انجام می‌گردد.

سیستم های ساعت مرکزی:

در بیمارستانهای هوشمند با توجه به عملکرد همزمان چندین سامانه الکترونیکی به صورت همزمان، استفاده از این سیستم به منظور همزمان سازی ساعت بین سیستمها به منظور عملکرد صحیح جزء الزامات می‌باشد. همچنین با توجه استفاده از سیستم می‌توان ترتیب فعالیت‌های انجام گرفته بر روی بیمار را در سیتم HIS ثبت و بایگانی نمود.

سیستم های نوبت دهی:

با توجه به تعدد مراجعات صورت گرفته به قسمتهای مختلف بیمارستان، استفاده از سامانه نوبت دهی می‌تواند نقش بسزایی در سامان دهی مراجعات بیماران به قسمتهای مختلف بیمارستان داشته باشد. در بیمارستانهای هوشمند می‌توان با استفاده از روشهای نوبت دهی سنتی، اینترنتی، تلفنی و همچنین اتصال سامانه به سیستم HIS و همچنین شبکه پرداخت بانکی، سامان دهی مراجعین بیمارستان را به راحتی انجام داد.

سیستم کنترل ناوگان آمبولانسی:

در این سامانه با استفاده از سیستم انتقال اطلاعاتی که درون آمبولانس نصب می‌گردد و عملکرد آن بر اساس سیستم موقعیت یابی جهانی (GPS) می‌باشد: می‌توان موقعیت دقیق آمبولانس را در هر لحظه بر روی نقشه گرافیکی واقع در مرکز کنترل بیمارستان مشخص نمود. با استفاده از این سامانه می‌توان در صورت گزارش یک حادثه در هر نقطه از شهر، نزدیکترین آمبولانس را به محل دقیق حادثه اعزام کرد. همچنین می‌توان نزدیکترین مسیر و یا کم ترافیک ترین مسیر را برای آمبولانس مشخص نمود
علاوه بر این با تلفیق این سامانه با سیستم مدیریت تجهیزات می‌توان از لیست تجهیزات موجود در هر آمبولانس و یا تجهیزات خارج شده از آمبولانس در هر لحظه اطلاع پیدا نمود. علاوه بر این با استفاده از این سیستم می‌توان علائم حیاتی بیمار را به صورت انلاین قبل از رسیدن بیمار به بیمارستان ارسال نمود و با این کار مقدمات بستری بیمار قبل از رسیدن وی به بیمارستان انجام می‌پذیرد.

سامانه داروخانه رباتیک هوشمند:

استفاده از داروخانه ای رباتیک در بیمارستانهای هوشمند از سال 2012 در بیمارستانهای هوشمند دنیا رواج پیدا کرده است . با استفاده از این سامانه عملیات نسخه پیچی به صورت کاملا اتوماتیک انجام می‌پذیرد. با توجه به اینکه در بیمارستانهای هوشمند تجویز نسخه نیز به صورت الکترونیکی انجام می‌پذیرد. پس از تجویز دارو توسط پزشک معالج، نسخه مربوطه به صورت آنلاین از طریق سیستم HIS به مرکز داروخانه منتقل شده و توسط سیستم رباتیک نسخه خوانده شده و کلیه داروهای مورد نیاز بیمار انتخاب شده و با استفاده از سامانه PTS به صورت کاملا اتوماتیک به محل درخواست دارو که همان اتاق و یا بخش بیمار می‌باشد ارسال می‌گردد. در واقع با استفاده از این سیستم زمان لازم به منظور تحویل دارو از زمان تجویز دارو توسط پزشک تا زمان دسترسی به دارو از طریق پرستار کمتر از یک دقیقه می‌باشد. علاوه بر این استفاده از این سامانه باعث جلوگیری از بروز خطاهای انسانی در روند انتخاب داروها می‌گردد و علاوه بر این با توجه به قابلیت اطمینان بسیار زیاد این سیستم و قابلیت عملکرد به صورت 24 ساعته و در 7 روز هفته استفاده از این سامانه می‌تواند تاثیر بسزایی در کاهش نیروی انسانی مورد نیاز بیمارستان در داروخانه داشته باشد.

سامانه انتقال اتوماتیک دارو ،نمونه های آزمایشگاهی و فراورده های خونی:

استفاده از این سامانه به عنوان یکی از جدیدترین سیستمهای بیمارستان هوشمند در بیمارستانهای در حال احداث و همچنین بیمارستانهای ساخته شده با استقبال فراوانی روبرو شده است.
در این سامانه با استفاده از سیستم لوله گذاری مخصوص در قسمتهای مختلف بیمارستان و همچنین استفاده از سیستمهای هیدرولیکی و پنوماتیکی مختلف و با استفاده از سیستم کنترل کننده مرکزی، محفظه هایی با امکان حمل بارهایی با وزن حداکثر 5 کیلوگرم در قسمتهای مختلف بیمارستان به حرکت در می‌آیند. با استفاده از این محفظه ها می‌توان در کمترین زمان داروها، نمونه‌های آزمایشگاهی و یا فرآورده‌های خونی را در بخشهای مختلف بیمارستان به صورت اتوماتیک جابجا نمود.

سامانه هوشمند مدیریت پارکینگ بیمارستان:

با استفاده از این سامانه در زمان ورود هر گونه خودرو به پارکینگ بیمارستان با استفاده از سیستم پردازش تصویر و تلفیق با سیستم دوربین مداربسته علاوه بر ثبت پلاک خودرو در پایگاه داده بیمارستان، محل‌های خالی برای پارک کردن نیز به وی پیشنهاد می‌گردد. با این کار مدت زمان جستجو به منظور جای پارک خالی در پارکینگ بیمارستان به شدت کاهش پیدا می‌کند. علاوه بر این با استفاده از این سامانه می‌توان برای خودروهای مربوط به پرسنل بیمارستان به صورت اتوماتیک راه بند ورودی را باز نمود.