دستگاه تست ورزش چیست؟

دستگاه‌های تست ورزش یا تست استرس (Stress Test System) برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به قلب در محیط استرس کنترل‌شده استفاده می‌شوند. پزشکان برای دستیابی به تشخیص دقیق، گاهی مجبورند عملکرد قلب بیمار را افزایش دهند تا ضربانش سریع‌تر شود. به عبارت ساده، تجهیزات تست استرس باعث ایجاد استرس فیزیکی می‌شوند تا پزشک اطلاعات حیاتی قلب و ریه را، که برای ارزیابی وضعیت قلبی بیمار یا تعیین بیماری قلبی‌عروقی او مفید است بررسی کند.

برای افرادی که قادر به ایستادن و راه رفتن نیستند نیز روشی برای اندازه‌گیری اطلاعات حیاتی قلب وجود دارد. در تست استرس اکو، یک دستگاه اولتراسوند،‌ قلب را در حالت استراحت و زمانی که تحت استرس است بررسی می‌کند. سپس این دو حالت را با هم مقایسه می‌کند.

دستگاه تست استرس چگونه کار می‌کند؟

برای اینکه دستگاه تست استرس کار کند، بیمار باید ضربان قلب بالایی داشته باشد. در این حالت بیمار می‌تواند با استفاده از یک دوچرخه ثابت یا تردمیل در جای خود بدود، راه برود یا دوچرخه‌سواری کند.

در طول تست استرس، دیسک‌های فلزی کوچکی به نام الکترود بر روی بدن بیمار قرار می‌گیرند. الکترودها به سیم‌هایی به نام لیدها وصل شده که به دستگاهی با مانیتور متصل می‌شوند و فعالیت الکتریکی قلب بیمار (EKG) را ثبت می‌کنند. همچنین این صفحه می تواند تصاویری از اکوکاردیوگرام استرس و تست استرس هسته‌ای را نمایش دهد. با تماشای این صفحه، پزشکان می‌توانند ضربان قلب بیمار را در حین ورزش ثبت کنند. همچنین دستگاه‌های مختلف مانند دستگاه‌های ارگوسپیرومتری، EMG  و ECG به اندازه‌گیری علائم بیمار می‌پردازند.

دستگاه تست ورزش نحوه گردش خون در بدن را نشان می‌دهد و مشخص می‌کند کدام ناحیه از قلب آن‌طور که باید منقبض نمی‌شود. درواقع بررسی دقیق نشان می‌دهد کدام قسمت‌های بدن خون کافی دریافت نمی‌کنند و آیا بافت‌های مرده‌ای وجود دارند که خون در آن‌ها جریان نداشته باشد یا خیر. سپس پزشک می‌تواند آزمایش‌های اضافی را قبل از تشخیص انجام دهد.

هدف از تست ورزش

هدف از تست استرس ارزیابی وضعیت سیستم قلبی‌عروقی است که هم قلب و هم رگ‌های خونی بیمار را شامل می‌شود. این تست با مقایسه گردش خون بیمار در حالت استراحت و حداکثر فشار انجام می‌شود.

ایجاد پلاک در عروق کرونر هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند تا اینکه پلاک به اندازه کافی بزرگ شود که جریان خون را مسدود کند. اولین علائم اغلب با ورزش رخ می‌دهند، زمانی که قلب از شریان‌های کرونر برای تأمین جریان خون بیشتر استفاده می‌کند. انسدادهای بیش از 70 درصد این افزایش جریان موردنیاز به عضله قلب را در طول فعالیت محدود می‌کنند.

بیماری ایسکمیک قلب (CAD) زمانی رخ می‌دهد که دیواره‌های یک شریان کرونر (شریان تغذیه‌کننده قلب) شروع به سخت شدن، ضخیم شدن و تجمع پلاک می‌کنند. این حالت وضعیتی است که به‌عنوان آترواسکلروز شناخته می‌شود. با گذشت زمان، انسداد می‌تواند جریان خون را مختل کند و در نهایت منجر به حمله قلبی یا سکته شود.

تست استرس قلبی شامل چندین عنصر است که می‌تواند به چندین روش به آشکار شدن انسداد کمک کند:

• نظارت بر سطح اکسیژن خون. هنگامی که جریان خون مسدود می‌شود (بیماری‌‌ای که به‌عنوان ایسکمی شناخته می‌شود)، میزان اکسیژن تحویلی به عضلات قلب کاهش می‌یابد.
• نظارت بر نبض و فشار خون. به پزشکان کمک می‌کنند تا تشخیص دهند آیا قلب برای پمپاژ خون ازطریق عروق تنگ‌شده بسیار سخت کار می‌کند یا خیر.
• الکتروکاردیوگرام (ECG). با افزایش ضربان قلب و فشار خون با ورزش، خون‌رسانی ناکافی به عضله قلب (ایسکمی) باعث تغییر عملکرد الکتریکی و مکانیکی آن می‌شود.

تست‌های استرس، به‌ویژه زمانی که با تصویربرداری ترکیب می‌شوند، اطلاعاتی در مورد شدت ایسکمی به دست می‌دهند که می‌تواند به تعیین درمان بهینه کمک کند.

به‌عنوان مثال، اگر علائم ایسکمی با ورزش کم ایجاد شوند، انسداد به احتمال زیاد قابل توجه است و نیاز به مداخله تهاجمی دارد. ایسکمی در سطوح بالاتر ورزش معمولاً کمتر قابل توجه است و ممکن است رویکرد درمان را تغییر دهد.

تست استرس دوره‌ای نیز می‌تواند برای نظارت بر پیشرفت نارسایی احتقانی قلب (جایی که قلب آن‌طور که باید خون پمپاژ نمی‌کند) یا ارزیابی میزان بهبودی بیمار از حمله قلبی استفاده شود.

اجزای دستگاه

اجزای دستگاه تست ورزش شامل موارد زیر هستند:

• ECG. الکترودهای ECG سیگنال‌های قلب را در حین ورزش دریافت کرده و به دستگاه ECG ارسال می‌کنند. دستگاه‌های ECG می‌توانند ریتم‌ قلب را مانیتور کنند، جریان خون ناکافی یا ایسکمی را تشخیص دهند و به تفسیر کلی آزمایش کمک کنند.
• تردمیل و دوچرخه ثابت. این تجهیزات ورزشی‌ برای ایجاد استرس فیزیکی بر روی قلب استفاده می‌شوند. در حین ورزش، نظارت مداوم بر علائم حیاتی مانند ضربان قلب، فشار خون و ECG به تشخیص بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. تردمیل‌ها و دوچرخه‌های ثابت برای بیمارانی که مشکلی درمورد تعادل یا ثبات ندارند، مناسب‌تر هستند.
• ارگومترها. ارگومترها نوع دیگری از تجهیزات ورزشی هستند که می‌توانند برای ایجاد استرس و فشار فیزیکی بر روی قلب استفاده شوند و از مقاومت قابل تنظیم برای افزایش تدریجی حجم کار استفاده می‌کنند. وضعیت نشسته‌ای که بیماران هنگام رکاب زدن ارگومتر دارند، آن را به یک جایگزین عالی برای تردمیل برای افرادی که مشکلات تعادلی دارند تبدیل می‌کند.
• دستگاه نوار قلب یا الکتروکاردیوگراف ECG
• لوازم جانبی. لوازم جانبی بی‌شماری وجود دارند که می‌توانند به تست استرس کمک کنند. اتصالات تست استرس، کابل‌ها و قطعات اسپیرومتر همگی می‌توانند فرآیند را آسان‌تر و سازگارتر کنند.
• مانیتور فشار خون
• کامپیوتر و مانیتور

بیمار در تمام طول مدت آزمایش به این سیستم‌ها متصل است. پزشک به دقت علائم و نشانه‌های حیاتی بیمار را در طول آزمایش تحت نظر دارد و هر گونه ناهنجاری تشخیص داده شود، آزمایش را می‌توان فوراً متوقف کرد تا از فشار غیرضروری بر قلب جلوگیری شود.

یک تست استرس قلبی موفق نیاز به یک سیستم یکپارچه دارد که نه تنها از تجهیزات تست بلکه از متخصصان آموزش‌دیده برای انجام و تفسیر دقیق نتایج تشکیل شده است. درک تاریخچه و علائم بیمار، همراه با داده‌های آزمایش، به پزشکان کمک می‌کند تا مناسب‌ترین استراتژی مدیریتی برای سلامت قلب بیمار را تعیین کنند.

انواع استرس تست

بسته به سلامت کلی و علائم بیمار، انواع مختلفی از تست های استرس توصیه می شود.

1- تست ورزش قلبی ریوی (CPET)

این تست جامع، فعالیت و همکاری قلب و ریه های بیمار را برای رساندن خون غنی از اکسیژن به بدن  ارزیابی می کند. همچنین نشان می‌دهد که با افزایش شدت ورزش، عضلات چقدر از اکسیژن استفاده می‌کنند. تست ورزش قلبی ریوی موارد زیر را بررسی می کند:

• دلایل تنگی نفس
• میزان تناسب اندام و توانایی ورزش، به ویژه پس از حمله قلبی یا جراحی قلب
• عملکرد ریه

CPET شبیه تست استرس ورزشی است اما عملکرد ریه را هم اندازه گیری می کند، از جمله:

• میزان اکسیژنی که بدن در حین ورزش مصرف می کند
• مقدار دی اکسید کربنی که تولید می کنید
• الگوی تنفسی

از این تست نه تنها برای شناسایی بسیاری از انواع بیماری های قلبی و ریوی، بلکه برای موارد زیر استفاده می شود:

• مانیتور و تحت نظر گرفتن افراد بیمار و پیشرفت بیماری آنها
• اندازه گیری اثربخشی درمان ها
• تعیین اینکه که آیا محدودیت های ورزشی به دلیل مشکل قلبی است یا ریوی

2- تست ورزش

این تست برای ارزیابی جریان خون در قلب بیمار از نوار قلب در حین ورزش استفاده می کند. در حالی که بیمار روی تردمیل یا دوچرخه ثابت ورزش می کند با افزایش تدریجی سرعت، تست استرس ورزشی انجام می شود. از این تست برای افزایش ضربان قلب استفاده می شود تا بتوان مشکلات قلبی را که بر جریان خون تأثیر می گذارند، تشخیص داد.

تست ورزش فقط فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند، نه عملکرد ریه را. از این تست برای موارد زیر استفاده می شود:

• سطح ورزش ایمن پس از حمله قلبی یا جراحی قلب
• تشخیص و تعیین شدت بیماریهای عروق و سایر انواع بیماری های قلبی
• تشخیص آریتمی
• تشخیص علت علائمی که فقط در حین ورزش ظاهر می شوند ، مانند تنگی نفس، از حال رفتن یا ضربان قلب نامنظم.
• تعیین یا کمک به برنامه درمانی، مانند دارو، کاتتریزاسیون قلبی (روش های قلبی کم تهاجمی)، جراحی یا پیوند

3- تست استرس فارماکولوژیک یا دارویی

این تست استرس با استفاده از EKG جریان خون به قلب را ارزیابی می کند، اما شامل هیچ گونه فعالیت بدنی نمی شود. تست استرس فارماکولوژیک برای افرادی توصیه می شود که به دلیل محدودیت‌های فیزیکی مانند آرتریت، مشکلات مفصل یا کمر، آسیب یا ناتوانی قادر به ورزش نیستند. در این آزمایش بیمار دارویی دریافت می‌کند که قلب را تحریک کرده و باعث می‌شود ضربان شدیدتر و سریع‌تر شود، مانند حالتی که فرد در حال ورزش است.

از تست استرس فارماکولوژیک برای موارد زیر استفاده می شود:

•  تعیین سطوح ایمن فعالیت بدنی در بیمارانی که دچار حمله قلبی یا جراحی قلب شده اند
• تشخیص بسیاری از انواع بیماری های قلبی و شدت آنها
• تصمیم گیری در مورد گزینه های درمانی، مانند دارو، کاتتریزاسیون قلبی (عمل های قلبی کم تهاجمی)، جراحی یا پیوند
• ارزیابی تاثیر درمان در افزایش جریان خون به قلب

4- تست استرس هسته ای

این نوع تست استرس شامل استفاده از رنگ رادیواکتیو و تصویربرداری برای نشان دادن جریان خون به قلب، هم در حالت استراحت و هم زمانی است که ضربان قلب بالا می‌رود. مانند سایر انواع تست استرس، فعالیت الکتریکی قلب با EKG ثبت می شود.

در طول آزمایش استرس هسته ای، ماده رنگی رادیواکتیو از طریق مسیر داخل وریدی (IV) تزریق می شود. رنگ از جریان خون و قلب عبور می کند. در حالی که بیمار در حال استراحت است قلب توسط دوربین مخصوصی اسکن می شود که با جذب رنگ رادیواکتیو جریان خون در قلب را  نشان می دهد.

برای بخش دوم تست، بیمار ورزش روی تردمیل یا دوچرخه ثابت را شروع می کند. اگر نتواند ورزش کند، می‌توان از دارویی برای افزایش ضربان قلب استفاده کرد. سپس تصاویر بیشتری از قلب اسکن می شود تا جریان خون قلب در حین افزایش فعالیت ثبت شود.

تست‌های استرس هسته‌ای نشان می‌دهند که کدام قسمت‌های قلب خون کافی دریافت کرده و کدام‌ها دریافت نمی کنند. اسکن ها جزئیاتی را ارائه می دهند که می تواند بیماری قلبی و شدت آن و نیز آسیب بافت قلب ناشی از حمله قلبی را نشان می دهد.

خرید دستگاه تست ورزش

بهتر است پیش از خرید دستگاه، درخصوص دستگاه‌های مختلف مطالعه کنید و با تولیدکنندگان آنها آشنا شوید. سپس دستگاه را از تولیدکننده‌ای معتبر تهیه کنید.

بررسی سریع دستگاه در هنگام خرید  نشان می‌دهد آیا تجهیزات تست استرس مطابق با استانداردها هستند یا خیر. به‌عنوان مثال، دستگاه باید بتواند ضربان قلب بیمار، داده‌های نوار قلب، فشار خون، بار ارگومتر، سرعت تردمیل و پروتکل را نمایش دهد. همچنین تجهیزات دستگاه باید از یک دستگاه ECG 12 لید پشتیبانی کرده و بتوانند سیگنال‌های الکتروکاردیوگرام را ذخیره و اندازه‌گیری کنند. برای اطلاع از انواع دستگاه و مشخصات آنها می توانید با کارشناسان ما در مدیرنس تماس بگیرید.