راهنمای خرید ماسک جراحی یا رسپیراتور مناسب

ماسک می تواند یک وسیله پزشکی یکبار مصرف (ماسک "جراحی") یا تجهیزات حفاظت شخصی ("رسپیراتور") باشد که توسط مراقبان و یا بیماران دارای بیماری مسری پوشیده می شود. ماسک ها بسته به نوعشان ، در برابر انتقال عوامل عفونی از طریق "قطرات" یا "هوا" محافظت می کند. با توجه به استاندارد هر ماسک و کلاس محافظتی آن ، می تواند از آلودگی ویروس هایی مانند کرونا ویروس ، سارس و H1N1 جلوگیری کند.

• چگونه می توان یک ماسک جراحی یا تنفسی انتخاب کرد؟

در هنگام انتخاب ماسک باید چندین معیار مانند کاربرد ، نوع ماسک ، میزان حفاظت مورد نیاز و غیره را در نظر گرفت.
o کاربرد: با توجه به شغل ، زمینه کاربرد و وجود یا عدم وجود بیماری های مسری ، بیماران و مراقبین از نوع خاصی از ماسک با سطح خاصی از حافظت استفاده می کنند.
o نوع ماسک: دو نوع اصلی ماسک عبارتند از: ماسک های "جراحی" و " رسپیراتور" ها. این ماسک ها عملکرد، استاندارد و اهداف مختلفی دارند. نکته کلیدی که باید در نظر داشته باشید این است که ماسک های جراحی فقط در برابر عوامل عفونی که می توانند از طریق "قطرات" منتقل شوند محافظت می کنند، در حالی که ماسک های حفاطتی یا رسپیراتور ها در برابر استنشاق عوامل عفونی که می توانند از طریق "هوا" منتقل شوند محافظت می کنند.
o سطح حفاظت مورد نیاز: هر یک از این نوع ماسک ها در کشورهای مختلف مطابق با استانداردها و مقررات مختلف هستند. بر اساس این استانداردها ، کلاسهای مختلفی برای تعیین میزان حافظت وجود دارد. به مقررات موجود در منطقه جغرافیایی خود مراجعه کنید.
o یکبار مصرف یا قابل استفاده مجدد: ماسک های جراحی فقط به صورت یکبار مصرف قابل استفاده هستند. رسپیراتور ها می توانند قابل استفاده مجدد باشند. در مورد رسپیراتور ها ، امکان تعویض فیلتر پس از پر شدن وجود دارد.
عمر مفید: مدت زمان کارایی یک ماسک با توجه به کاربرد متفاوت است. می تواند بین سه تا هشت ساعت باشد. ماسک ارزان تر می تواند به معنای دوره کارکرد کوتاه تر باشد. این مدت به طور سیستماتیک توسط تولیدکننده بیان می شود.
o راحتی: ماسک ها در اندازه های مختلفی وجود دارند تا با مورفولوژی فردی که آن را می پوشد ، سازگار باشند. ماسک های حفاظتی یا رسپیراتورها برای افزایش راحتی کاربر می توانند مجهز به دریچه بازدم باشند. در صورت نیاز به محافظت از چشم ، برخی از ماسک ها چشم ها را نیز می پوشانند  که به آنها رسپیراتورها یا ماسک های فول فیس گفته می شود.

• چرا یک ماسک جراحی انتخاب کنیم؟

ماسک پزشکی یا جراحی یک وسیله پزشکی یکبار مصرف است که در برابر انتقال عوامل عفونی توسط "قطرات" محافظت می کند. گرچه ، در برابر عوامل عفونی "موجود در هوا" محافظتی ندارد. بنابراین مانع از احتمال آلوده شدن فرد به ویروس نمی شود.

یک ماسک جراحی دو کار انجام می دهد:
o از انتشار قطرات بزاق یا ترشحات از دستگاه تنفسی فوقانی فرد در زمان بازدم جلوگیری می کند. در صورت استفاده از ماسک جراحی توسط مراقب ، از بیمار و محیط (هوا ، سطوح ، تجهیزات ، محل جراحی) محافظت می شود. اگر توسط فردی با بیماری واگیردار پوشیده شود ، از آلوده کردن محیط و فضای اطراف بیمار جلوگیری می کند.
o از فرد در برابر انتقال عفونت توسط "قطرات" یا قرار گرفتن در معرض ریسک پاشش مایعات بیولوژیکی محافظت می کند. در حالت دوم ، ماسک جراحی باید دارای لایه ضد آب باشد. همچنین می تواند برای محافظت از چشم به لبه طلقی مجهز باشد.
ماسک های "جراحی" در زمینه های مختلف قابل استفاده هستند:
o جراحی
o دندانپزشکی
o سایر فرایندهای پزشکی
o در موارد ایزوله

• چرا یک رسپیراتور انتخاب کنیم؟

رسپیراتور نوعی وسیله حفاظت شخصی است که مانع از استنشاق ذرات معلق در هوا (گرد و خاک ، دود ، غبار) و همچنین بخارات یا گازهایی (ضد عفونی کننده ها ، گازهای بیهوشی) می شود که برای سلامتی خطر دارند. همچنین باعث می شود فرد در برابر عوامل عفونی موجود در هوا از جمله آلودگی به ویروس هایی مانند کرونا ویروس ، سارس ، آنفولانزا H1N1 و غیره محافظت شود.

رسپیراتورها به دو دسته تقسیم می شوند: رسپیراتورهای ایزوله (که در این راهنما به آنها پرداخته نشده است) و فیلتر دار.
رسپیراتورهای فیلتردار از یک قطعه صورت و یک قطعه فیلترینگ تشکیل می شوند. گاهی اوقات قسمت فیلتر به صورت یکپارچه در قسمت صورت قرار دارد. بسته به نوع فیلتر ، ماسک می تواند فقط در برابر ذرات ، فقط در برابر گازها و بخارات خاص ، یا در برابر ذرات ، گازها و بخارات مؤثر باشد.
رسپیراتورهای فیلتردار گاهی در برخی از مدل ها برای راحتی بیشتر کاربر می توانند دارای یک دریچه بازدم باشند. دریچه از تقطیر داخل ماسک  و بخار گرفتن عینک جلوگیری کرده و به کاربر کمک می کند تا راحت تر تنفس کند.
لازم به ذکر است که رسپیراتورها همچنین از افرادی که آنها را پوشیده اند در برابر تنفس "قطرات" عوامل عفونی محافظت می کنند.

• چه استانداردهایی باید برای ماسک ها رعایت شود ؟

هر یک از این دو نوع ماسک بسته  به کشور یا منطقه جغرافیایی مطابق با استانداردها و مقررات مختلفی هستند.
o ماسک های جراحی: این ماسک ها در جهت بازدم (از داخل به خارج) تست می شوند. این تست اثربخشی فیلترینگ باکتریایی را بررسی می کند. ماسک ها باید استانداردهای منطقه ای زیر را رعایت کنند:

•     استاندارد اروپایی EN 14683. براساس این استاندارد سه نوع اثربخشی وجود دارد:
  •  نوع 1 یا BFE1 با راندمان فیلتراسیون باکتریایی بیش از 95٪.
  •  نوع 2 یا BFE2 با راندمان فیلتراسیون باکتریایی بیش از 98٪.
  •  نوع R : استاندارد اروپایی همچنین تست مقاومت به پخش را برای انواع 1R و 2R بررسی می کند ، 2R مقاوم ترین است.
•  در ایالات متحده ماسک های جراحی باید مطابق با استانداردهای ASTM باشند. سه سطح محافظت وجود دارد:
  • سطح 1: برای ریسک کم در معرض مایعات قرار گرفتن.
  • سطح 2: ریسک متوسط  در معرض مایعات قرار گرفتن.
  • سطح 3: ریسک بالای در معرض مایعات قرار گرفتن.

o رسپیراتورها: این ماسک ها در جهت دم (از بیرون به داخل) آزمایش می شوند. این تست ها راندمان فیلتر و نشتی به صورت را بررسی می کنند. ماسک ها باید استانداردهای منطقه ای زیر را رعایت کنند:

•  استاندارد اروپایی EN 149: 2001. مطابق با این استاندارد ، سه کلاس از رسپیراتورهای ذرات یکبار مصرف وجود دارد:
  •   FFP1: دارای کمترین فیلترینگ در بین سه ماسک با تصفیه آئروسل حداقل 80٪ و نشت به داخل حداکثر 22٪؛ معمولا از آن به عنوان ماسک گرد و غبار استفاده می شود (بازسازی خانه و انواع کارهای دیگر).
  •   FFP2: حداقل 94٪ درصد فیلتراسیون و حداکثر نشت 8٪ به داخل؛ به طور عمده در ساخت و ساز ، کشاورزی ، صنعت داروسازی و توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی در برابر ویروس های آنفلوانزا یا بیماری های تنفسی مانند آنفولانزای مرغی ، سارس ، طاعون، ذات الریه ، سل و جدیدترین آنها، کروناویروس استفاده می شوند.
  •   FFP3: حداقل درصد تصفیه 99٪ و حداکثر 2٪ نشت به داخل؛ این ماسک بیشترین فیترینگ را در استاندارد FFP دارد و از ذرات بسیار ریز مانند آزبست محافظت می کند.
• در ایالات متحده ، رسپیراتورها باید استانداردهای NIOSH (موسسهملی ایمنی و بهداشت کار) را رعایت کنند. در این استاندارد بسته به میزان مقاومت در براربر روغن چندین کلاس برای رسپیراتور وجود دارد:
  • کلاس N: بدون مقاومت در برابر روغن.  باعث تفاوت بین N95 ، N99 و N100 می شود. عدد پس از حرف ، درصد فیلتراسیون ذرات معلق را نشان می دهد.
  • کلاس R: ماسک مقاوم در برابر روغن تا هشت ساعت. در اینجا دوباره ، بین R95 ، R99 و R100 تمایز قائل می شود.
  • کلاس P: ماسک کاملاً مقاوم در برابر روغن. همچنین P95 ، P99 و P100 نیز وجود دارند.

کدام یک از ماسک های جراحی یا رسپیراتور ها در برابر بیماری های مسری و ویروس ها محافظت می کنند؟

در صورت وجود بیماران مبتلا به بیماری های واگیر دار یا ویروس های خطرناک ، مراقبین باید یه یک نوع ماسک مناسب با درجه حافظتی مجهز باشند. در ادامه موارد سل ، کورونا ویروس ، SARS ، H1N1 و خطرات بیوتروریسم را بررسی کنیم.

• سل:

  • برای بیمار عفونی: باید از ماسک جراحی استفاده کند تا از آلودگی محیط اطراف از طریق انتشار قطرات بزاق یا ترشحات از دستگاه تنفسی فوقانی هنگام بازدم ، جلوگیری شود.
  •  برای مراقبین و ملاقات کنندگان: در صورت سل مقاوم و به ویژه در شرایط پرخطر (لوله گذاری، خلط القایی و ...) استفاده از یک ماسک حافظتی با حداقل کلاس FFP1 یا FFP2 (کلاس N یا R در ایالات متحده) ضروری است. 

• کرونا ویروس، سارس، H1N1:

  •  برای فرد مبتلا به بیماری مسری: باید به محض مشكوك شدن به بیماری واگیردار ، از ماسک جراحی استفاده کند.
  •  برای مراقبین: برای فیلترینگ حداکثری ذرات و آئروسل های هوا هنگام مراقبت از بیمار آلوده یا مشکوک، پوشیدن ماسک حافظتی با حداقل کلاس FFP2 یا FFP3 (کلاس N ، R یا P در ایالات متحده) ضروری است.

• بیوتروریسم نوع آنتراکس:

استفاده از یک رسپیراتور FFP2 یا FFP3 (کلاس N ، R یا P در ایالات متحده) لازم است.

• آیا باید از ماسک یکبار مصرف یا قابل استفاده مجدد استفاده کرد؟

ماسک جراحی یک وسیله پزشکی یکبار مصرف است که پس از استفاده باید به روش مناسب دفع شود. رسپیراتورها می توانند یکبار مصرف یا قابل استفاده مجدد باشند. در حالت دوم امکان تعویض فیلتر در هنگام پر شدن وجود دارد.
عمر موثر ماسک جراحی یا یک رسپیراتور توسط  تولید کننده مشخص می شود و با توجه به کاربرد متفاوت است. به طور کلی می تواند از سه تا هشت ساعت متغیر باشد و این به غلظت آلاینده ها و یک سری از عوامل خارجی مانند رطوبت هوا ، دما ، حجم هوای تنفس شده و غیره بستگی دارد.

در مورد رسپیراتورهای مجهز به فیلترهای گاز ، اگر فرد قادر به حس بوی گاز ها باشد ، باید سریعا از محل کار خارج شود و فیلتر را جایگزین کند. در مورد فیلترهای گرد و غبار نیز به همین ترتیب ، اگر فرد متوجه تلاش تنفسی بیشتر خود بشود ، باید از محل خارج شود و فیلتر را جایگزین کند. این ماسک ها عمدتاً توسط افرادی که در تماس با مواد شیمیایی هستند و یا توسط آتش نشانان استفاده می شوند.

• چگونه می توان از یک ماسک استفاده کرد؟

در هنگام قرار دادن ماسک جراحی یا رسپیراتور باید اقدامات احتیاطی خاصی انجام شود. موارد اصلی هستند:

• ماسک را از بسته بندی جدا کرده و فقط با نگه داشتن بندها آن را روی صورت خود قرار دهید.
• مطمئن شوید که آن را در جای درست قرار داده و نوار قابل انعطاف دربالای بینی باشد. به طور کلی ، اطلاعات چاپ شده توسط سازنده بر روی ماسک باید در قسمت خارجی دیده شود. اگر علامت مشخصی وجود نداشته باشد ، سمت دارای بیشترین پد باید روی صورت گذاشته شود.
• گره های بالایی را در بالای سر و گره های پایینی را در سطح گردن قرار دهید. ماسک باید بدون تا باشد.
• ماسک باید بینی ، دهان و چانه را بپوشاند. در مورد رسپیراتور ، می توان با بستن فیلتر توسط دست و تنفس آهسته ، فیت بودن ماسک را بررسی کرد. اگر ماسک به صورت فشار وارد کند به خوبی قرار گرفته است ، در غیر این صورت به طور صحیح قرار داده شده و نشتی دارد.
• پس از نصب ماسک ، نباید آنرا لمس یا مجدداً جابجا کرد (مگر در حین برداشتن).
• اگر ماسک یکبار مصرف است ، پس از برداشتن ماسک باید بلافاصله به روش مناسب دفع شود.
• ماسک باید مرتباً عوض شود: حداقل هر سه ساعت (یا اگر ماسک خیس شده باشد زودتر از آن) برای ماسک جراحی و بین سه تا هشت ساعت برای رسپیراتور.
• باید قبل و بعد از هر بار تغییر ماسک ، دستان خود را بشویید.