استاندارد اتوکلاوهای آزمایشگاهی - راهنمای کار و استفاده ایمن ISIRI 4866

پیشگفتار

استاندارد اتوکلاوهای آزمایشگاهی - راهنمای کار و استفاده ایمن که بوسیله کمیسیون فنی مربوطه تهیه و تدوین شده و در بیست و نهمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد مهندسی پزشکی مورد 77/ 10 / 26 مورد تأييد قرار گرفته ، اینک به استناد بند اماده 3 قانون اصلاحی قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه 1371 بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می گردد.
برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع علوم ، استانداردهای ایران در موقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهد گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد، در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوطه ، مورد توجه واقع خواهد شد. بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها
استفاده نمود.
در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.

لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم این استاندارد با استفاده از منبع زیر تهیه گردیده است :

Autoclaves for Sterilising in laboratories Part 3. Guide to safe use and operation BS 2646 part 3: 1993

مقدمه

بسیاری از روش های آزمایشگاهی نیاز به استفاده از مواد و لوازم سترون شده از قبیل شیشه آلات ، دستگاه ، ابزار و مایعات (در انواع مختلف ظروف ) دارند. چون میکروارگانیسم های بیماری زا و نمونه های آسیب شناسی ممکن است در آزمایشگاههای میکروبیولوژی مورد بررسی قرار گرفته یا در آنجا نگهداری شوند، اطمینان از اینکه اینگونه مواد قبل از خروج از آزمایشگاه یا برای کار بعدی ایمن هستند نیز امرى ضروری است . از روشهای قابل قبول می توان اتوکلاو کردن و (یا) سوزاندن را نام برد. هنگام انتخاب اتوکلاو یا فرآیند اتوكلاو کردن ، تفکیک موارد زیر از یکدیگر ضروری است : الف - سترون کردن مایعات و دستگاه برای استفاده در آزمایشگاه . این در صورتی است که وجود میکروارگانیسم های زنده محیط را فاسد کرده یا بررسی را مختل کند. ب - ایمن سازی مواد آلوده و دور ریختنی بطوری که بتوان آنها را بدون ایجاد خطر عفونت یا آلودگی محیط، جابجا کرد. بنابراین سه فرآیند کلی در استاندارد ملی شماره 4583 تعريف شده است : سترون کردن مایعات ، سترون کردن تجهیزات و شیشه آلات و ایمن سازی مواد و تجهیزات آلوده .
در این استاندارد دوره های کاری برای هر فرآیند همراه با شرایط زمان و دمای پیشنهادی و توصیه های مربوط به صحه گذاری و آزمونهای ضمن کار شرح داده شده است . هر یک از فرآیندها را می توان بر حسب نوع بار و یا اهداف خاص تغيير داد. اصولی که مقررات توصیه شده در این استاندارد بر آن استوار است نیز باید پایه و اساس سایر مقرراتی باشد که آزمایشگاه برای اتوکلاو در نظر گرفته است . بخار دادن به عنوان فرآیند اتوکلاو کردن تعریف نشده است . بخار دادن وسیله ای است برای حل کردن اجزاء محيط کشت و نیز کاهش تعداد میکروارگانیسم های زنده و بدون اسپور به سطح قابل قبول در محیط کشتهای میکروبیولوژیکی که نمی توانند دماهای بالای فرآیند اتوكلاو را تحمل کنند. پیشنهاد می شود که بخار دادن در یک ظرف خاص و بدون فشار، مانند بخار دهنده کخ ، انجام شود، هر چند ممکن است از فرآیند سترون کردن مایعات در صورتی که بتوان دما را در حدود 100 درجه سیلیسیوس تنظیم کرد، استفاده نمود.

هدف و دامنه کاربرد

این استاندارد عواملی را که باید هنگام انتخاب روش اتوكلاوکردن در نظر گرفته شود تعيين می کند تا از استفاده ایمن و مؤثر اتوکلاوهای آزمایشگاهی که در استاندارد ملی شماره 4583 شرح داده شده است یعنی اتوکلاوهایی که برای سترون کردن وسایل و مواد آلوده به میکروارگانیسم های طبقه بندی شده در گروه های خطرناک 1، 2 یا 3 بکار می رود، اطمینان حاصل شود.

این استاندارد اتوکلاوهای مورد استفاده برای سترون کردن مواد آلوده به میکروارگانیسم های گروه خطرناک را شامل نمی شود. در مورد اینگونه مواد، سترون کردن کامل مایعات تشكيل شده آلوده ضروری می باشد. روش های شرح داده شده به گونهای طراحی شده است که خطرات مربوط به اپراتور و سایر پرسنل را به حداقل رسانده و توانایی اتوکلاو را برای انجام هر یک از فرآیندهای تعریف شده در استاندارد ملی شماره 4583تأیید می کند.

تعاريف

در این استاندارد علاوه بر تعاریف استاندارد ملی شماره 4583 تعاریف زیر نیز بکار می رود:
1 - 2- فرد مسئول 2 فرد صلاحيت داری که مسئول تعيين خط مشی کاری اتوکلاوها در آزمایشگاه است .

ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.