استاندارد شرایط بحرانی - نحوه صحیح نگهداری، آماده سازی و توزیع مواد غذایی در منطقه آسیب دیده ISIRI 11499

پیش گفتار

استاندارد " شرایط بحرانی - نحوه صحیح نگهداری، آماده سازی و توزیع مواد غذایی در منطقه آسیب دیده که پیش ویس آن در کمیسیون های مربوط توسط جمعیت هلال احمر ایران تهیه و تدوین شده و در 230 اجلاس کمیته ملی استاندارد مهندسی پزشکی مورخ 87 / 12 / 24 مورد تصویب قرار گرفته است، اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه 1371، به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هر پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استانداردها ارائه شود، هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین، باید همواره از آخرین تجدیدنظر استانداردهای ملی استفاده کرد.

منابع و ماخذی که برای تهیه این استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زیر است:

1- کوکس، لین تون جی. و کراتر، جان. اس. ترجمه نوربخش، محمدرضا و داوری، آزاده و صادقی، شیما. ایمنی مواد غذایی برای کارشناسان تغذیه و بهداشت، تهران: شرکت نستله و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی، با همکاری سازمان وزرای آسیای جنوب شرقی و شرکت همکاری های فنی آلمان GTZ و WHO
.1384

2- فیاضی، محسن و عزیزخانی، علی و شفیعی مقدم، پروین. تغذیه در بحران، معاونت برنامه ریزی و آموزش سازمان امداد و نجات، تهران: موسسه علمی کاربردی هلال ایران، 1387 3- هررکنی، نورد. اصول بهداشت مواد غذایی، تهران: دانشگاه تهران، 1375.

مقدمه

تغذیه یکی از ابتدائی ترین نیازهای انسان در حین و پس از بحران می باشد. امر تغذیه آسیب دیدگان به عنوان یکی از اقدامات اساسی امدادی می باشد. شواهد بلایای رخ داده در کشور نشانگر آن است که هنگامیکه بحران رخ می دهد جامعه آسیب دیده تا مدت زمان زیادی قادر به تامین مایحتاج خود نمی باشد و نیاز به دریافت آن دارد. از طرفی تامین و ذخیره سازی مواد غذایی و خوراکی، خود شرایط خاصی را می طلبد. بحث تامین بودجه، تهیه، ذخیره سازی به میزان برطرف سازی نیاز اولیه جامعه آسیب دیده، محدودیت شدید انواع مواد خوراکی و غذایی قابل نگهداری، شرایط انبارداری و نگهداری بهداشتی، میزان انرژی و تامین کالری مورد نیاز بر حسب معیار جنسیت و سن گروههای آسیب پذیر، انتقال بهداشتی آن به منطقه، نگهداری مناسب در منطقه بحران زده که معمولا تاسیسات نگهداری مناسب قابل دسترس نمی باشد، نحوه توزیع و دسترسی به کل جامعه هدف و به ویژه مدت زمان حفظ کیفیت آن، از مهمترین دغدغه های مجموعه کمک رسان در تامین، ذخیره سازی و توزیع عادلانه آن می باشد.

هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد تعیین الزامات و روش صحیح بسته بندی (جهت ارسال به مناطق آسیب دیده)، تدارک و تهیه، نگهداری و انبار، توزیع مواد غذایی در موقعیت های بحران و بروز بلایای طبیعی (مثل زلزله، سیل، طوفان و ... ) در منطقه آسیب دیده و رفع بحران غذایی در این مناطق است. این استاندارد در مورد تعیین مقدار، برنامه و نوع بسته (جیره غذایی مورد نیاز افراد آسیب دیده کاربرد ندارد.

اصطلاحات و تعاریف

در این استاندارد، اصطلاح و تعریف زیر به کار می رود

غذا

غذا به مواد مایع یا جامدی گفته می شود که از راه دهان مصرف می شوند و ضمن برطرف کردن حس گرسنگی، نیازهای بدن را نیز تأمین می کند. بنابراین غذا اعمال زیر را انجام میدهد:
انرژی و همچنین مواد مغذی مورد نیاز برای فعالیتهای حیاتی مثل نفس کشیدن و فعالیتهایی مثل فکر کردن یا ورزش و... فعل و انفعالات سلولی را تأمین می کند. - مواد اولیه برای رشد و نمو (بخصوص در کودکان خردسال) را تأمین می کند.
انرژی لازم جهت ترمیم و جانشین کردن سلول ها و بافت های از بین رفته نقاط مختلف بدن در اثر فرسودگی را تأمین می کند.

الزامات بسته بندی مواد غذایی جهت ارسال به مناطق آسیب دیده

1 - 3 مقاومت در برابر فشار بسته بندی های مواد غذایی باید در برابر فشار ناشی از چیدمان و وزن بسته های رویی، مقاوم باشد. این موضوع علاوه بر نوع و نحوه بسته بندی به ارتفاع و نحوه چیدمان آن نیز بستگی دارد. نحوه چیدمان بهتر است به صورتی باشد که بسته ها کمترین تماس خود را با زمین و یا کف ماشین حمل و نقل داشته باشند تا انتقال وزن بسته های رویی به پایین کاهش یابد.

2 - 3 مقاومت در برابر رطوبت و تغییرات دما بسته بندی های مواد غذایی باید به رطوبت و تغییرات دما به خصوص در مواقع بارندگی و یا در مناطق مرطوب مقاوم باشند. لذا در صورت استفاده از جعبه های مقوایی باید آن را داخل پوشش های پلیمری (به

ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.