استاندارد وسایل تصویر برداری رادیونوکلئیدی- مشخصات و شرایط آزمون - قسمت 3: سیستم دوربین گامای تصویر برداری تمام بدن ISIRI 11681-3

پیش گفتار

استاندارد" وسایل تصویر برداری رادیونوکلئیدی- مشخصات و شرایط آزمون - قسمت 3: سیستم دوربین گامای تصویر برداری تمام بدن " که پیش نویس آن در کمیسیون های مربوط توسط (مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تهیه و تدوین شده و در یکصدو نودو پنجمین اجلاس کمیته ملی استاندارد مهندسی پزشکی مورخ 87/ 8 / 28 مورد تصویب قرار گرفته است ، اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه 1371 ، به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود . برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هر پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استانداردها ارائه شود، هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت . بنابراین، باید همواره از آخرین تجدیدنظر استانداردهای ملی استفاده کرد.

منابع و ماخذی که برای تهیه این استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زیر است:

IEC 61675-3:1998: Radionuclide imaging devices – Characteristic and test conditions - Part 3: Gamma camera based wholebody imaging systems

هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد تعیین روش های آزمون، برای توصیف خصوصیات سیستم دوربین گامای تصویر برداری تمام بدن می باشد. در این سیستم ها که بر پایه دوربین های گامای نوع انگر هستند، این استاندارد باید به همراه استاندارد 60789 IEC استفاده شود.

در آزمون اضافه، ثابت سرعت اسکن و قدرت تفکیک فضایی سیستم بدون پراکندگی، باید اجرا شوند. اندازه گیری یکنواختی سیستم برای تصویر برداری تمام بدن ممکن اما مشکل است، زیرا نیاز به چشمه های بزرگ و یکنواخت است. غالب مشکلات بالقوه ای که می تواند بر یکنواختی تاثیر گذار باشد بر قدرت تفکیک سیستم نیز تاثیر می گذارد و لذا این استاندارد شامل آزمون یکنواختی نشده است. روشهای آزمون تعیین شده در این استاندارد به گونه ای انتخاب شده که تا حد ممكن منعکس کننده کاربردهای بالینی سیستم دوربین گامای تصویر برداری تمام بدن باشد. این بدان معناست که روشهای آزمون توسط کارخانه انجام گرفته، در نتیجه آنان را قادر به توصیف خصوصیات سیستم دوربین گامای تصویر برداری تمام بدن می سازد.

مراجع الزامی

مدارک الزامی معرفی شده، حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. به این ترتیب این مقررات، جزیی از این استاندارد محسوب می شوند. در مورد مراجع دارای تاریخ چاپ و یا تجدید نظر، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی این مدارک مورد نظر نیست. با این وجود ، بهتر است کاربران ذینفع این استاندارد، امکان کاربرد آخرین اصلاحیه ها و تجدید نظر های مدارک الزامی زیر را مورد بررسی قرار دهند. در مورد مراجع بدون تاریخ چاپ و یا تجدید نظر، آخرین چاپ و یا تجدید نظر آن مدارک الزامی که ارجاع داده شده، مورد نظر می باشد.

استفاده از مراجع ذیل برای استفاده از این استاندارد الزامی است:

IEC 60788:1984, Medical radiology-Terminology 1-2-2 IEC 60789:1992, Characteristics and test conditions of radionuclide imaging devices- Anger type gamma camera. 1-2-3 IEC 61675-2,2005: Radionuclide imaging devicesCharacteristics and test conditions- Part2:Single photon emission computed tomographs.

تعاریف و اصطلاحات

برای اهداف این استاندارد تعاریف مندرج در استانداردهای 60788 IEC 60789 IEC و 2-61675 IEC به همراه تعاریف زیر بکار می رود.

1-2  سیستم دوربین گامای تصویر برداری تمام بدن وسیله تصویر برداری سوزنی که از یک یا دو دوربین آشکارساز استفاده می کند، به طوری که تصویر با حرکت دوربین یا دوربین ها نسبت به شیء و انتقال اطلاعات خروجی از تصویر رادیولوژیکی تشکیل می شود.

روش های آزمون

تمام اندازه گیری ها باید با تحلیلگر ارتفاع پالس که در جدول یک 60789 IEC تعیین شده انجام شود. اندازه گیریهای اضافی با تنظیمات دیگر تعیین شده توسط شرکت سازنده می تواند انجام شود. قبل از اجرای اندازه گیری، سیستم باید با روش معمول واحد نصب شرکت سازنده و نه به طور ویژه برای تعیین مولفه های مخصوص، تنظیم شود. اندازه گیری کارکرد مولفه ها در مد عملکرد پلانار(سطحی) یک پیش نیاز محسوب می شود. یک مجموعه کامل از کارکرد مولفه ها، همانگونه که در 60789 IEC تعیین شده باید اندازه گیری شود. به جز در موارد مشخص شده، اندازه گیریها باید در نرخ شمارش کمتر از 20000 شمارش بر ثانیه انجام شود.

1 - 3 ثابت اسکن ثابت اسکن باید با به کار بردن یک چشمه نقطه ای متصل شده به سر آشکارساز و به صورت انحراف از نرخ شمارش در طول زمان کامل اسکن بیان شود.
1 - 1 - 3 رادیودارو رادیو داروی به کار رفته برای این اندازه گیری باید 2mTc یا Co"د باشد.
2 - 1 - 3 چشمه چشمه باید نقطه ای بوده و در مرکز میدان دید کولیماتور به آن متصل شود. اکتیویته چشمه باید به گونه ای تنظیم شود که نرخ شمارشی بین 10000 تا 20000 شمارش در ثانیه، در میان یک پنجره تحلیلگر ٪20 و در میدان دید کولیماتور، به دست دهد.
3 - 1 - 3 جمع آوری و تحلیل داده ها سرعت اسکن و ماتریس اکتساب داده ها باید در بازه پیشنهادی در کاربردهای بالینی باشد. در طول كل زمان اسکن، باید دو اسکن با سرعتهای متفاوت انجام گیرد. تصویر چشمه نقطه ای باید ثبت شود. یک پروفایل از تصویر چشمه نقطه ای در جهت حرکت باید به یک ثابت شمارش منجر شود. این پروفایل باید طولی بین 20 تا 30 میلیمتر در راستای عمود بر جهت حرکت و نیز حداقل 10000 شمارش بر پیکسل

ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.