استاندارد اندازه گیری پرتوزایی مواد جامد جهت بازیافت، استفاده مجدد یا دور ریزی آنها به عنوان پسمان های غیر پرتو زا ISIRI 11693

پیش گفتار

استاندارد " اندازه گیری پرتوزایی مواد جامد جهت بازیافت، استفاده مجدد یا دور ریزی آنها به عنوان پسمان های غیر پرتو زا" که پیش نویس آن در کمیسیون های مربوط توسط پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی تهیه و تدوین شده و در دویست و بیست و هشتمین اجلاس کمیته ملی استاندارد مهندسی پزشکی مورخ 1387 / 12 / 21 مورد تصویب قرار گرفته است، اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه 1371، به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود. برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هر پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استانداردها ارائه شود، هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین، باید همواره از آخرین تجدیدنظر استانداردهای ملی استفاده کرد.

منبعی که برای تدوین این استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زیر است:

ISO 11932: 1996(E), Activity measurements of solid materials considered for recycling, re-use, or disposal as non-radioactive waste.

مقدمه

امروزه نیاز به استانداردی که مستقیما در ارتباط با زمینه انرژی هسته ای و بخصوص مشکل بازیافت، استفاده مجدد یا دورریزی مواد حاصل از پیاده کردن ماشین آلات و ابزار حاصل از تاسیسات هسته ای به عنوان مواد غیرفعال هستند ضروری است. ابتدا به ساکن بخش اعظم این مواد از تاسیسات و ابزار هسته ای که جهت تولید الکتریسیته استفاده میشوند بدست می آید و میزان کمتری از آنها از ابزار و تاسیساتی چون شتاب دهنده های ذرات و دستگاه های عمل آوری که بیش از سی سال از عمرشان گذشته و در نتیجه به پایان دوره فعالیت خود رسیده اند بدست می آیند. تخمین زده شده که در فاصله سالهای 1981 تا 1995، پنجاه و یک نیروگاه برق در کشورهای OECD بکار خود پایان داده اند و 237 نیروگاه باقیمانده نیز باید ظرف مدت پانزده سال تعطیل شوند. [1] در پیوست پ). محاسبات انجام شده ( [2] در پیوست پ) نشان میدهند که از بین فلزات آلوده و پرتوزا که در پی از رده خارج سازی این سیستمها تولید می شوند، فولاد ترکیب عمده ای را تشکیل می دهد به عنوان مثال حدود 4800 تن فولاد از راکتور آب فشرده شده ( MW( e ) (PWR • 100 تولید میشود که فعالیت ویژه این مواد 1Bq / gr یا کمتر از آن است. این حد پرتوزایی ویژه، حد ممکن برای بازیافت نامحدود ضایعات فولاد است که در CEC پیشنهاد شده است.

پرتو زایی بتا گاما - حد پرتوزایی ویژه (Bq . g1، برای مواردی که متوسط بیشترین جرم آنها بیشتر از یک تن است و هیچ بخشی از آن ها پرتوزایی بیشتر از "10Bq. g نداشته باشد. - حد پرتوزایی سطحی برای آلودگی متحرک روی سطوح قابل دسترسی " Bq. com 04، برای سطوحی است که به طور متوسط بیش از 300cm هستند یا برای سطوحی که کل سطح آن ها کمتر از 300cm2 باشند. - برای آلودگی های ثابت، حد پرتوزایی ویژه به صورت فرضی در نظر گرفته شده است.
گسیلنده های آلفا - حد پرتوزایی سطحی برای سطوحی که متوسط سطح آنها بیش از 300cm است، Bq . cm 004. سایر مثالها در [3] و [4] در پیوست پ آمده است. در کل معیارهای رهاسازی مواد گاهی براساس پرتوزایی کل عنوان می شود. این استاندارد ملی در ارتباط با اندازه گیری پرتوزایی در مواد است، این اندازه گیری ها جهت تطبيق دادن با معیارهای رها سازی ذکر شده در بالا یا مقیاس های مشابه هستند که توسط واحدهای قانونی بین المللی یا ملی تعریف شده اند. خلاصه ای از تجارب به دست آمده در این زمینه در [5] در پیوست پ آمده است.

هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد، تعیین روش ها و راهنمائی های پایه به منظور اندازه گیری پرتو زایی موادی است که برای بازیافت، استفاده مجدد یا دور ریزی به عنوان پسمان غیر پرتو زا رها می شوند و در راستای تطابق با معیار های تعیین شده برای رها سازی نامحدود اینگونه مواد می باشند. این استاندارد موادی که ضمن بهره برداری از تاسیسات هسته ای و برچیده شدن آنها بوجود می آیند را شامل می شود و برای پسمان های پرتوزای معمولی کاربرد ندارد.

مراجع الزامی

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد محسوب می شود. | در صورتی که به مدرکی با ذکر تاریخ انتشار ارجاع داده شده باشد، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی آن مورد نظر این استاندارد ملی ایران نیست. در مورد مدارکی که بدون ذکر تاریخ انتشار به آن ها ارجاع داده شده است، همواره آخرین تجدید نظر و اصلاحیه های بعدی آن ها مورد نظر است.

ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.