استاندارد شوک و ارتعاشات مکانیکی - مواجهه انسان - سیستم های مختصات بیودینامیک INSO 20340
پیش گفتار
استاندارد « شوک و ارتعاشات مکانیکی - مواجهه انسان - سیستم های مختصات بیودینامیک » که پیش نویس آن در کمیسیون های مربوط توسط سازمان ملی استاندارد ایران تهیه و تدوین شده است و در پانصد و شصت و هشتمین اجلاس کمیته ملی استاندارد مهندسی پزشکی مورخ 1394/ 12 / 19 مورد تصویب قرار گرفته است ، اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ، مصوب بهمن ماه 1371، به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود . برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع ، علوم و خدمات ، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هر پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استانداردها ارائه شود ، هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت . بنابراین ، باید همواره از آخرین تجدید نظر استانداردهای ملی استفاده کرد.
منبع و ماخذی که برای تهیه این استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زیر است :
ISO 8727:1997, Mechanical vibration and shock - Human exposure – Biodynamic coordinate systems
مقدمه:
تعریف یک نقطه مبدا، مقدار و جهت پاسخ مکانیکی یا وارد شدن (نیرو یا حرکت) نسبت به یک سیستم محورهای مختصات متعامد برای بیشتر اهداف بیودینامیکی و مهندسی ارتعاشات در خصوص بدن انسان ضروری است. تعریف یک نقطه مبدا در بدن انسان یا یک چارچوب خارجی مرجع که بتوان آن را با سیستم محورهای مختصات آناتومی بدن مرتبط نمود، الزامی به نظر می رسد. ارزیابی مواجهه انسان با ارتعاش و شوک، تعریف دقیق از محل کار کرد و نحوه استقرار سیستم ابزار آلات بیودینامیکی، مدل سازی بیودینامیکی نیرو و حرکت وارد شده به بدن انسان و اجزای بدن، و در پایان مقایسه ی داده های بیودینامیکی اعضای داخلی بدن یک گونه را می۔ توان از جمله کاربردها برشمرد. به منظور مقایسه داده های بدست آمده از افراد (یا از اندازه گیری های مکرر بر روی یک فرد)، از اشخاص و مدلهای مشابه انسانی، یا مقایسه داده های حاصل از اندازه گیری و حدود استاندارد ورودی های مکانیکی قابل قبول به بدن انسان یا اجزای آن، ضروری است نقطه مرجع و راستای هر سیستم محورهای مختصات آناتومیکی مورد استفاده، از یک سیستم محورهای مختصات آناتومیکی ثابت شناخته شده و قابل تعیین توسط یک روش رادیو گرافیکی یا استریو تاکتیک، منشاء گرفته، و موقعیت آن نسبت به همان سیستم تعریف شود.
این استاندارد براساس این جمع بندی از این واقعیت که اگر نقطه مرجع یک سیستم محورهای مختصات در قلب یا سایر ساختارهای نرم و متحرک بدن تعریف شود، نتایج حاصل چندان رضایت بخش نیستند، تنظیم گردیده است. تعریف دقیق سیستم محور های مختصات آناتومیکی برای علوم بیودینامیکی بنیادی است زیرا همه اندازه گیری۔ های بیودینامیکی باید در نهایت با آناتومی بدن شخص مرتبط باشد.
هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این استاندارد تعیین سیستم محورهای مختصات وسط محور و آناتومیکی برای اندازه گیری های بیودینامیکی است. این استاندارد به طور کلی به عنوان یک مرجع جهت توسعه استانداردها و به طور خاص برای تشریح مواجهه انسان با ارتعاشات مکانیکی و شوک به کار می رود.
سیستم های مختصات آناتومیکی موضعی برای سر، گردن (نقطه حرکتی سیستم سر و گردن)، لگن خاصره و دست در این استاندارد تعریف شده است. اصول کلی بر مبنای نحوه ارتباط بین سیستم محورهای مختصات آناتومیکی با سایر قسمت های آناتومی بدن می باشد. سیستم محورهای مختصات بیودینامیکی تعریف شده در این استاندارد را به عنوان یک مرجع برای تشریح و اندازه گیری ارتعاشات انتقالی و دورانی و نیز حرکت منجر به شوک موثر بر بدن انسان می توان بکار برد.
یادآوری 1- اگرچه این استاندارد برای انسان تعریف شده است، اما این سیستم محورهای مختصات با استفاده از علم حاصل از مقایسه آناتومی بدن انسان با سایر پستانداران یا حیواناتی که ساختار اسکلتی آنان از لحاظ رادیوگرافی با آناتومی انسان قابل مقایسه است، بدست آمده و برای این موارد نیز انطباق پذیر است.
یادآوری 2- چنانچه نیاز به سیستم محورهای مختصات موضعی دیگری باشد (مانند بازو، مچ، ران و پا)، سیستم محورهای مختصات مورد نظر باید براساس اصول آناتومیکی و استانداردسازی بکار برده شده در این استاندراد تعریف شده و در تجدیدنظر بعدی این استاندارد لحاظ شود.
یاداوری 3- در این استاندارد از نظر تعریف و کاربرد سیستم محورهای مختصات بیودینامیکی هیچ تفاوتی بین میزان تحمل ساختار آناتومی مرد و زن منظور نشده است. علاوه براین، در خصوص تعریف سیستم محورهای مختصات آناتومیکی مورد استفاده در آزمون و ارزیابی، توسعه و پژوهشهای بیودینامیکی در خصوص کودکان و حیوانات پستاندار نیز همین اصول رعایت شده است.
مراجع الزامی
مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد ملی ایران به آن ها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد ملی ایران محسوب می شود. در صورتی که به مدرکی با ذکر تاریخ انتشار ارجاع داده شده باشد ، اصلاحیه ها و تجدید نظرهای بعدی آن مورد نظر این استاندارد ملی ایران نیست . در مورد مدارکی که بدون ذکر تاریخ انتشار به آن ها ارجاع داده شده است ، همواره آخرین تجدید نظر و اصلاحیه های بعدی آن ها مورد نظر است.
ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.