استاندارد وسایل حفاظت تنفسی عوامل انسانی - قسمت ۸: عوامل ارگونومی INSO 20754-8

پیش گفتار

استاندارد «وسایل حفاظت تنفسی عوامل انسانی - قسمت 8: عوامل ارگونومی» که پیش نویس آن در کمیسیون های مربوط تهیه و تدوین شده است و در پانصدوهشتادویکمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد مهندسی پزشکی مورخ 1394/ 12 / 18 مورد تصویب قرار گرفته است، اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه 1371، به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود. برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدید نظر خواهد شد و هر پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استانداردها ارائه شود، هنگام تجدیدنظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین، بایستی همواره از آخرین تجدیدنظر استانداردهای ملی استفاده کرد.

منبع و ماخذی که برای تهیه این استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زیر است:

ISO/TS 16976-8: 2013, Respiratory protective devices —Human factors —Part 8: Ergonomic factors

مقدمه

این استاندارد، راهنمای ویژگی های عوامل ارگونومی برای استانداردهای مرتبط با عملکرد وسایل حفاظت تنفسی (RPD) است که تدوین کنندگان استانداردها می توانند از آنها بهره ببرند. ارگونومی شامل استفاده از روش های علمی و داده های مناسب برای طراحی و مشخصات ماشین آلات، تجهیزات، محيطها، سیستم ها و فصل مشترکها با کاربران است. بهره گیری موفقیت آمیز از ارگونومی در طراحی RPD قابلیت پذیرش RPD را افزایش میدهد و از این طریق موجب بهبود ایمنی، سلامتی، عملکرد و اثربخشی در کاربر می شود. RPD در شرایطی مورد استفاده قرار می گیرد که ریسکی برای سلامتی یا ایمنی شناسایی شده باشد. طبیعتا ترجیح بر این است چنین ریسک هایی به صفر رسانده شود و RPD لازم نباشد. در صورت امکان ناپذیر بودن این کار، تهدید باید کاهش داده شود و RPD کارا می تواند در این موارد، ریسک کاربر در معرض مخاطره را به حداقل برساند. در برخی از شرایط کاری، بودن برخی از RPDها از نبودنش بهتر است و از این رو، نباید مزاحمتی بی فایده برای کاربر تلقی شوند. عوارض جانبی استفاده از RPD متغیر است و معمولا در طیفی از ناراحتی ساده گرفته تا ایجاد قید و محدودیت شدید و بار فیزیکی یافت می شود.

استفاده از اصول ارگونومی موجب بهینه سازی RPD و توازن بین میزان حفاظت و کاربردپذیری می شود. برخی از جنبه های طراحی و مشخصات RPD مستلزم داشتن دانش تخصصی درباره نقش معین RPD، مخاطره ای که قرار است RPD برای مقابله اثربخش با آن به کار رود، و نیز دانش مناسب در باره جنبه های ارگونومی مرتبط با طراحی آن است. هرچند در این استاندارد، بسیاری از جنبه ها پوشش داده شده است، تدوین کنندگان استانداردهای عملکردی باید از این نکته آگاه باشند که نمی توان انتظار داشت تمامی نقاط مشکل خیز موجود و محتمل آتی که برای آنها، عوامل ارگونومی و روش های آزمون در استانداردهای عملکردی لازم خواهد شد، مشخص شود. مسئولیت شناسایی و کمیسازی مخاطرات در محل کار و پیش بینی مشکلات بالقوة ارگونومی، برعهده کارشناسان مربوطه است و به این ترتیب، اطمینان حاصل میشود که RPD مشخص شده و تولید شده برای اهداف مورد نظر در تمامی جنبهها مناسب خواهد بود. به دلایل عملی، این استاندارد عوامل ارگونومی را به طور جداگانه مطرح کرده است. با این حال، باید دانست که قابلیت پذیرش کلی RPD از طریق تلفیقی از این عوامل و دیگر عوامل توسط کاربر تعیین خواهد شد.

هدف و دامنه

کاربرد هدف از تدوین این استاندارد، ارائه اطلاعاتی درباره عوامل مربوط به فیزیولوژی انسانی، ارگونومی و عملکردی برای تهیه استانداردها در خصوص الزامات عملکردی، آزمون و استفاده از وسایل حفاظت تنفسی (RPD) است. این استاندارد راهنمای عوامل عمومی ارگونومی مرتبط با RPD است. این استاندارد، اصول مربوط به موارد زیر را برای تدوین کنندگان استانداردهای عملکردی در مورد RPD مشخص می کند:

- تعامل بیومکانیکی بین RPD و بدن انسان؛

- تعامل بین RPD و حواس انسان: بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی و لامسه.

این استاندارد برای الزامات مربوط به «مخاطرات ویژه» که RPD برای آنها طراحی شده است، کاربرد ندارد.

مراجع الزامی

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد ملی ایران به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد ملی ایران محسوب می شود. در صورتی که به مدرکی با ذکر تاریخ انتشار ارجاع داده شده باشد، اصلاحیه ها و تجدیدنظرهای بعدی آن مورد نظر این استاندارد ملی ایران نیست. در مورد مدارکی که بدون ذکر تاریخ انتشار به آنها ارجاع داده شده است، همواره آخرین تجدیدنظر و اصلاحیه های بعدی آنها مورد نظر است. 

ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.