استاندارد راهنمایی هایی برای تدوین کنندگان استانداردها برای در نظر گرفتن نیازهای سالمندان و افراد ناتوان ISIRI 13041

پیش گفتار

استاندارد " راهنمایی هایی برای تدوین کنندگان استانداردها برای در نظر گرفتن نیازهای سالمندان و افراد ناتوان" که پیش نویس آن در کمیسیون های فنی مربوط تهیه و تدوین شده و در دویست و هفتاد و یکمین اجلاس کمیته ملی استاندارد مهندسی پزشکی مورخ 89 / 7 / 27 مورد تصویب قرار گرفته است ، اینک به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه 1371، به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود. برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در مواقع لزوم تجدیدنظر خواهد شد و هر پیشنهادی که برای اصلاح و تکمیل این استانداردها ارائه شود، هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین، باید همواره از آخرین تجدیدنظر استانداردهای ملی استفاده کرد.

منبع و مآخذی که برای تهیه این استاندارد مورد استفاده قرار گرفته به شرح زیر است:

ISO/IEC Guide 71:2001, Guidelines for standards developers to address the needs of older persons and persons with disabilities

هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد، ارائه راهنمایی هایی برای تدوین کنندگان استانداردها به منظور چگونگی در نظر گرفتن نیازهای سالمندان و افراد ناتوان است. اگر چه ممکن است بعضی از مردم ناتوانی های خیلی شدید و پیچیده ای داشته باشند که الزاماتی فراتر از آن چه در این استاندارد آورده شده است را، طلب نماید، ولی اکثر مردم اختلالات جزئی دارند که به راحتی می توان با تغییرات نسبتا کم در این استانداردها، آن موارد را در نظر گرفت و باعث رونق بازار محصولات یا خدمات شد. این استاندارد برای موارد زیر کاربرد دارد:

الف - اطلاع رسانی، افزایش درک و بالا بردن سطح آگاهی در مورد این که چگونه توانائی های انسان بر قابلیت استفاده از محصولات، خدمات و محیطها تاثیر می گذارد.

ب- ترسیم ارتباط بین الزامات موجود در استانداردها با قابلیت دسترسی و قابلیت استفاده محصولات و خدمات .

پ- افزایش آگاهی در مورد منافع پذیرش اصول طراحی برای قابلیت دسترسی در چهارچوب بازاری بزرگتر .

2 - 1 این استاندارد برای محصولات، خدمات و محیط هایی کاربرد دارد که با کلیه جنبه های زندگی روزمره ارتباط می یابند و برای بازار مصرف کنندگان و محل کار در نظر گرفته شده اند. برای اهداف این استاندارد از عبارت «محصولات و خدمات» برای بیان همه این اهداف استفاده شده است.
3 - 1 این استاندارد : الف - فرایندی را توصیف می کند که به وسیله آن بتوان نیازهای سالمندان و افراد ناتوان را، در تدوین استانداردها در نظر گرفت.| ب- جدول هایی را ارائه می کند تا تدوین کنندگان استانداردها را قادر سازد که بندهای مرتبط در استانداردها را با عوامل لازم برای حصول اطمینان نسبت به در نظر گرفته شدن همه توانائیها، مرتبط کنند. پ- عملکردهای بدن یا توانایی های انسان و تاثیرات کاربردی اختلالات را توصیف می کند.| ت- فهرستی از منابع را برای تدوین کنندگان استاندارد ارائه می کند تا بتوانند موارد اختصاصی تر و جزئی تر را هم بررسی کنند.
4 - 1 این استاندارد، راهنمایی های عمومی را ارائه می کند. برای محصولات یا خدمات خاص، لازم است که استانداردهای راهنمای دیگری تدوین شود.
5 - 1 گرچه قابلیت دسترسی و قابلیت استفاده، هم برای محصولات و هم برای خدمات حائز اهمیت است، اما این استاندارد بیشتر روی محصولات تاکید کرده است تا خدمات.

مراجع الزامی

مدارک الزامی زیر حاوی مقرراتی است که در متن این استاندارد ملی ایران به آنها ارجاع داده شده است. بدین ترتیب آن مقررات جزئی از این استاندارد ملی ایران محسوب می شود. | در صورتی که به مدرکی با ذکر تاریخ انتشار ارجاع داده شده باشد، اصلاحیه ها و تجديدنظرهای بعدی آن مورد نظر این استاندارد ملی ایران نیست. در مورد مدارکی که بدون ذکر تاریخ انتشار به آنها ارجاع داده شده است، همواره آخرین تجدیدنظر و اصلاحیه های بعدی آنها مورد نظر است. استفاده از مراجع زیر برای کاربرد استاندارد الزامی است:

ISO/IEC Guide 37:1995, Instructions for use of products of consumer interest

ISO/IEC Guide 50, Safety aspects - Guidelines for child safety

ISO/IEC Guide 51:1999, Safety aspects - Guidelines for their inclusion in standards

ISO/IEC Policy Statement, 2000, Addressing the needs of older persons and people with disabilities instandardization work

World Health Organization, International Classification of Functioning and Disability, ICIDH-2 Beta

 اصطلاحات و تعاریف

در این استاندارد، اصطلاحات و تعاریف زیر به کار می رود: یاد آوری به این بند به منظور شفاف سازی اصطلاحات به کار رفته در زمینه های ارگونومی، قابلیت دسترسی و استانداردسازی، طراحی شده است. در مورد عملکردهای بدن و اختلالات آن اصطلاحات و تعاریفی ارائه نشده است. این اطلاعات در بند 9 آورده شده است.

ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.