استاندارد حفاظت پرتوی - مونیتورینگ و دزسنجی داخلی کارکنان در معرض چشمه های باز پزشکی - INSO_17126

پیش گفتار

استاندارد «حفاظت پرتوی - مونیتورینگ و دزسنجی داخلی کارکنان در معرض چشمه های باز پزشکی» که پیش نویس آن در کمیسیون های مربوط بر مبنای پذیرش استانداردهای بین المللی به عنوان استاندارد ملی ایران به روش اشاره شده در مورد الف، بند 7، استاندارد ملی شماره 5 تهیه و تدوین شده، در هفتصد و پنجاه و پنجمین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد مهندسی پزشکی مورخ 1397/10/10 تصویب شد. اینک این استاندارد به استناد بند یک ماده 3 قانون اصلاح قوانین و مقررات مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، مصوب بهمن ماه 1371، به عنوان استاندارد ملی ایران منتشر می شود.

استانداردهای ملی ایران بر اساس استاندارد ملی ایران شماره 5 (استانداردهای ملی ایران - ساختار و شیوه نگارش) تدوین می شوند. برای حفظ همگامی و هماهنگی با تحولات و پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع، علوم و خدمات، استانداردهای ملی ایران در صورت لزوم تجدیدنظر خواهند شد و هر پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها ارائه شود، هنگام تجدیدنظر در کمیسیون های مربوطه، مورد توجه قرار خواهد گرفت. بنابراین، باید همواره از آخرین تجدیدنظر استانداردهای ملی ایران استفاده کرد.

این استاندارد ملی بر مبنای پذیرش استاندارد بین المللی زیر به روش معادل یکسان» تهیه و تدوین شده و شامل ترجمه تخصصی کامل متن آن به زبان فارسی می باشد و معادل یکسان استاندارد بین المللی مزبور است:

ISO 16637: 2016, Radiological protection — Monitoring and internal dosimetry for staff members exposed to medical radionuclides as unsealed sources

مقدمه

در دوران کاری، افراد ممکن است با مواد پرتوزایی کار کنند که تحت شرایط خاص، می توانند وارد بدن شوند. به منظور حفاظت از پرتوکاران در برابر خطرات رادیونو کلئیدهای به کار گرفته شده، مونیتورینگ ورود بالقوه مواد پرتوزا به بدن و/یا تعیین مقدار واقعی مواد پرتوزای وارد شده به بدن و میزان پرتوگیری ضروری است. دزهای ناشی از آلودگی داخلی با مواد پرتوزا را نمی توان به طور مستقیم اندازه گیری کرد. به همین منظور برای اندازه گیری میزان پرتوزایی و ارزیابی دز، انتخاب معیارها و برنامه هایی برای تصمیم گیری در مورد روش ها، تکنیکهای دوره های زمانی و غیره، ضروری است. معیارهای ارزیابی لزوم این برنامه مونیتورینگ یا انتخاب روش ها و دوره های مونیتورینگ به عوامل گوناگونی مانند قوانین جاری، هدف از اجرای برنامه حفاظت در برابر پرتو، احتمال ورود بالقوه رادیونوکلئیدها به بدن و مشخصه های مواد مورد استفاده، بستگی دارد.

به همین علت استانداردهایی برای الزامات برنامه های مونیتورینگ (به استاندارد 20553 ISO مراجعه شود)، الزامات آزمایشگاهی (به استاندارد 28218 ISO مراجعه شود) و ارزیابی دز (به استاندارد 27048 ISO مراجعه شود) تدوین شده است. این استاندارد می تواند به عنوان یک روش ساده و کاربردی در بسیاری از محل های کار که در آن آلودگی داخلی ممکن است رخ دهد، کاربرد داشته باشد. به منظور به کارگیری این استاندارد برای کارکنان درگیر با رادیونوکلئیدهای مورد استفاده در بخش های تشخیصی یا درمانی پزشکی، باید کوتاه بودن نیمه عمر مؤثر رادیونوکلئیدهایی که معمولا برای این منظور استفاده می شوند و فاصله بین بخش پزشکی هسته ای با مکان مجهز به تجهیزات شمارش درون تنی یا آزمایشگاه های آنالیز پرتوی، در نظر گرفته شود.

این استاندارد، معیارهایی برای ضرورت مونیتورینگ ورود ماده پرتوزا به بدن کارکنان در معرض چشمه های باز پزشکی و همچنین الزامات طراحی برنامه های مونیتورینگ، ارزیابی دز مرتبط و الزامات آزمایشگاهی را تعیین می کند. در این استاندارد، توصیه های نهادهای تخصصی و تجربیات بین المللی با کاربرد عملی این توصیه ها در برنامه های حفاظت پرتوی، مورد توجه قرار گرفته است. تبادل اطلاعات بین مراجع ذیصلاح، مؤسسات نظارتی و کارفرمایان با به کار گیری این استاندارد تسهیل می شود.

این استاندارد جایگزین الزامات قانونی نیست.

هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این استاندارد، تعیین حداقل الزامات برای طراحی برنامه های حرفه ای به منظور مونیتورینگ کارکنان در معرض ریسک آلودگی داخلی از طریق استنشاق، هنگام استفاده از چشمه های رادیو نوکلئیدهای باز در بخش های تصویربرداری و درمانی پزشکی هسته ای می باشد. این استاندارد اصولی را برای توسعه اهداف و الزامات سازگار با برنامه های مونیتورینگ و در صورت کفایت، ارزیابی در برقرار می کند. همچنین در این استاندارد روش های اجرایی و مفروضاتی برای آنالیز ریسک، برنامه های مونیتورینگ و تفسیرهای استانداردشده داده های مونیتورینگ نیز ارائه شده است.

فایل کامل این استاندارد را در ادامه دانلود نمایید: