دستورالعمل کاربری و نگهداری پیشگیرانه دستگاه آندوسکوپی بیمارستانی

مقدمه:

با توجه به اینکه دستگاه های آندوسکوپی به طور پیوسته در مراکز درمانی در حال استفاده هستند، عملکرد صحیح و ایمن آنها از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور پیشگیری از خرابی و همچنین کاهش زمان خواب دستگاه های آندوسکوپی در مراکز درمانی، اداره کل نظارت و ارزیابی تجهیزات و ملزومات پزشکی نسبت به گردآوری دستورالعمل نگهداری پیشگیرانه جهت دستگاه آندوسکوپی اقدام نموده است. 

در دستور العمل تهیه شده اقداماتی که باید توسط پرسنل مرکز درمانی و پرسنل فنی تولید کننده به منظور دستیابی به عملکرد صحیح و ایمن دستگاه آندوسکوپی به صورت روزانه و یا دوره ای انجام شود، مطرح گردیده است. 
این دستورالعمل شامل چهار فصل می باشد که فصل اول مقدمه وفصل دوم شامل، اصول عملکرد دستگاه های آندوسکوپی بیمارستانی می باشد. فصل سوم شامل چک لیست نگهداری پیشگیرانه (PM) است. فصل چهارم شامل ضوابط و قوانین مرتبط با نگهداری پیشگیرانه دستگاه های آندوسکوپی بوده و فصل پنجم شامل تعرفه خدمات پس از فروش آنها می باشد.

- اهداف

این دستور العمل جهت پیشگیری از خرابی و همچنین کاهش زمان خواب دستگاه های آندوسکوپی در مراکز درمانی به منظور ساماندهی کاربری و نگهداری پیشگیرانه دستگاه های آندوسکوپی بیمارستانی و بر اساس ماده 2 آیین نامه تجهیزات و ملزومات پزشکی تدوین و ابلاغ می گردد و کلیه ذینفعان ملزم به رعایت آن می باشند. امید است با بهره برداری از مطالب گردآوری شده وضعیت نگهداشت دستگاه های آندوسکوپی در مراکز درمانی ارتقاء یابد.

-حوزه کاری (scope)

این دستور العمل در خصوص کلیه پرسنل مرکز درمانی و پرسنل فنی تولید کننده و یا نماینده قانونی ایشان کاربرد دارد.

- اصطلاحات و تعاریف:

- اداره کل: منظور اداره کل نظارت و ارزیابی تجهیزات و ملزومات پزشکی سازمان غذا و دارو می باشد.

- مجری خدمات پس از فروش: اشخاص حقیقی و حقوقی مجاز به ارائه خدمات پس از فروش تجهیزات پزشکی که مسؤولیت ارائه خدمات پس از فروش را به عهده دارند.

-گارانتی و وارانتی : گاراتنی عبارت است از ضمانتی که مجری خدمات پس از فروش به مصرف کننده یا خریدار می دهد که محصول در طول مدت زمان معین و یا میزان کارکرد مشخصی کاملا درست کار می کند و رضایت مشتری را برآورده می سازد و در غیر اینصورت محصول تعویض شده و یا اصل پول برگشت داده می شود. وارانتی عبارت است از تعهدی که مجری خدمات پس از فروش به مصرف کننده با خریدار می دهد که در صورت بروز هر گونه مشکل یا نقص یا نیاز به ارتقاء محصول، هزینه تعمیر یا تعویض قطعات را برعهده می گیرد و به این طریق به مصرف کننده اطمینان می دهد که در طول مدت زمان و یا کارکرد مشخصی نیاز به پرداخت هزینه برای تعمیرات ندارد.

-کالیبراسیون: عبارت از اندازه گیری مقادیر کمیتها و تخمین ارتباط میان مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر مرجع و انجام هرگونه اقدام لازم با تنظیم به منظور برطرف نمودن اختلاف بیش از حد مجاز (در صورت وجود) میان مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر مرجع می باشد.

-تعرفه خدمات پس از فروش: شامل ساعت مزد ارائه خدمات پس از فروش جهت تجهیزات پزشکی مختلف می باشد که هر ساله توسط اداره کل تعیین و ابلاغ می گردد.

- شرکت های ثالث ارائه دهنده خدمات: عبارت است از فرد حقوقی که پس از اخذ مجوز از اداره کل به عنوان نماینده ارائه دهنده خدمات مجاز به فعالیت می باشد.

فصل 2 - اصول عملکرد دستگاه های آندوسکوپی بیمارستانی

دستگاه آندوسکوپ که برای دیدن حفره ها و یا ارگان های داخلی بدن استفاده می شود، مرکب از دو کلمه «أندو» به معنای داخل» و «اسکوب» به معنی «وسیله دیدن» است. قسمت اسکوپ آن اغلب از طریق مسیرهای طبیعی بدن مانند بینی و دهان در برونکوسکوپی، رکتوم در سیگموئیدوسکوپی و یا مجرای ادرار در جهت مثانه، داخل بدن می شود.

آندوسکوپ های دستگاه گوارش، در سطح بالای پیچیدگی در هر دو طیف تشخیصی و درمانی در میان دستگاه های پزشکی قرار دارند و استفاده از آنها، درجه بالایی از مهارت و تجربه را می طلید. در واقع آندوسکوپ ها، مجموعه ای از ویدئوها و کامپیوترهای مدرن و تکنولوژی پیشرفته مهندسی مواد هستند. از آنها در مواقع لزوم، برای گرفتن نمونه پاتولوژی از بعضی اعضا مانند کولون و برونشهای ریه نیز استفاده می شود، همچنین در بعضی از انجام کارهای درمانی مانند خارج کردن سنگ کیسه صفرا یا سنگ مجرای حالب نیز کاربرد دارد.
آندوسکوپ از لحاظ تقسیم بندی دستگاه به دو بخش Flexible و Rigid تقسیم می شوند آندوسکوپی نرم یا انعطاف پذیر و آندوسکوپ های سخت یا انعطاف ناپذیر.

 1- برای اکثر مقاصد تشخیصی از آندوسکوپ های نرم استفاده میشود این آندوسکوپ ها که لوله های باریک تری نسبت به انواع سخت دارند به میزان بیشتری در اعضای بدن وارد می شوند، طول بیشتری دارند و با توجه به انعطاف پذیری و قطر کمتر و معمولا آسیب کمتری به اعضا وارد می کنند، به طور کلی در استفاده از آندوسکوپ های انعطاف پذیر و نرم پزشک و بیمار راحت تر هستند. برعکس، آندوسکوپ های سخت معمولا ضخیم تر هستند و کمتر مورد استفاده قرار می گیرند اما به هر حال گاهی مزایایی دارند که در آندوسکوپ های نرم وجود ندارد.

 2- آندوسکوپ ریجید معمولا در اتاق عمل به صورت طولانی مدت همراه با دوربین و مانیتور با نمایشگر و دیگر تجهیزات که طبیعتا احتیاج به دستور نگهداری دوربین وجود دارد.

ادامه این دستورالعمل را در لینک زیر دانلود کنید.