استاندارد آئین کار طراحی و تجهیز خانه های معلولین جسمی - حرکتی ISIRI 3044
پیشگفتار
آئین کار طراحی و تجهیز خانه های معلولین جسمی - حرکتی که بوسیله کمیسیون فنی طراحی و تجهیز خانههای معلولین جسمی - حرکتی تهیه و تدوین شده و در بیست و هفتمین کمیته ملی استاندارد ساختمان و مصالح ساختمانی مورخ 68 / 9 / 8 مورد تائید قرار گرفته و اینک به استناد ماده یک قانون مواد الحاقی به قانون تأسيس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه 1349 به عنوان استاندارد رسمی ایران منتشر میگردد . برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , آئین کارهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این آئین کارها برسد در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد . بنابراین برای مراجعه به و آئین کارهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده شود . در تهیه و تدوین این آئین کار سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتى المقدور بین این آئین کار و آئین کار کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود.
لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم این آئین کار با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است :
1- چگونگی تجهیز محيط مسکونی معلولین - دانشکده علوم توان بخشی
2- طراحی مسکن برای اشخاص دارای معلولیت - دفتر تحقيقات معیارهای فنی وزارت برنامه و بودجه
3- NEEDS OF DISABLED IN BUILDINGS " INTERNATIONAL ORGANIZATION FOR STANDARD IZATION 1982
4- LEITFADEN ZUR VERMEIDUNG DER ARCHITEKTONISCHEN BARRIEREN UND HINDERNISSE 1974 5- DIN 18025 BL. 1974
هدف و دامنه کاربرد
هدف از تدوین این آئین کار بیان نکات و جزئیاتی است که به کمک آن بتوان مسكن مناسب زندگی افراد استفاده کننده از صندلی چرخدار به منظور حصول استقلال و ارتقأ سطح کیفی زندگی آنان را طرح و تجهیز نمود.
تعاریف
در این آئین کار اصطلاحات با تعاریف زیر بکار میرود .
وسایل - منظور از وسایل در این آئین کار اشیائی است که مورد استفاده شخص معلول قرار میگیرد از قبیل تختخواب , میز , صندلی , مبل , کمد و غیره
تجهیزات - منظور از تجهیزات در این آئین کار بخشهای جانبی است که در فضاهای داخلی ساختمان تعبیه میشود از قبیل : قفسههای آشپزخانه , سینک ظرفشوئی , زیردوشی و کاسه توالت و غیره
سطوح قراری - منظور از سطوح قراری در این آئین کار سطوح لازم برای استقرار وسایل با عرض و طول مشخص میباشد .
سطوح حرکتی - منظور از سطوح حرکتی در این آئین کار , سطوح محصور میان سطوح قراری و تجهیزات و دیوارههای ساختمان است که سطوح مربوط به فضاهای لازم برای باز و بسته شدن درها را نیز شامل میگردد .
فضاهای داخلی مسکن
1 - 3- ابعاد اطاق نشیمن - پذیرائی با غذاخوری
1 - 1 - 3 - حداقل سطوح اطاق نشیمن به انضمام غذاخوری در واحدهای مورد استفاده برحسب تعداد نفرات در واحد مسکونی به شرح زیر میباشد . - در واحد مسکونی یک نفره 22 متر مربع - در واحد دو تا چهار نفره 24 متر مربع - در واحد پنج نفره 27 متر مربع - در واحد شش نفره 32 متر مربع
2 - 3 - اطاق خواب
1 - 2 - 3 - اطاق خواب در مناسبترین مکان محل سکونت انتخاب شود .
2 - 2 - 3 - پنجرهها حتى المقدور بزرگ و ترجیحا از نوع کشوئی انتخاب شود و ارتفاع جان پناه آن نباید از 60 سانتیمتر بیشتر باشد . ( مراجعه به شكل 1)
3 - 2 - 3 - ابعاد اطاق خواب تابع سطوح قراری به شرح ذیل میباشد . - تختخواب یک نفره طول > 200 سانتیمتر عرض × 100 سانتیمتر - تختخواب دو نفره طول > 200 سانتیمتر عرض > 180 سانتیمتر
4 - 2 - 3 - ارتفاع تخت تا روی تشک برابر با ارتفاع نشیمنگاه صندلی چرخ دار باشد تا جابجائی معلول با سهولت صورت گیرد . قرارگیری تخت در اطاق به گونهای باشد که امکان دستیابی به آن از سه
5 - 2 - 3 - طرف میسر گردد و در صورت کوچک بودن اطاق این دستیابی حداقل از دو سو امکانپذیر باشد .
6 - 2 - 3 - كمدها
1 - 6 - 2 - 3 - ابعاد کمدها : ارتفاع مفید > 160 سانتیمتر عمق > 65 سانتیمتر ابعاد مذكور در صورت استفاده از دسته بلند یا هر وسیله دیگری میتواند افزایش یابد .
2 - 6 - 2 - 3 - کمدهای جانبی کوچک در کنار تخت تا ارتفاع 55 سانتیمتر و حداقل عرض 55 سانتیمتر و عمق 40 سانتیمتر در نظر گرفته شود.
ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.