استاندارد آئین کار اصول طراحی و تجهیز اماکن عمومی برای معلولین جسمی - حرکتی ISIRI 3094

پیشگفتار

آئین کار اصول طراحی و تجهیز اماکن عمومی برای معلولین جسمی - حرکتی که بوسیله کمیسیون فنی اصول طراحی و تجهیز اماکن عمومی برای معلولین جسمی - حرکتی تهیه و تدوین شده و در بیست و هشتمین کمیته ملی استاندارد ساختمان و مصالح ساختمانی مورخ 69 / 2 / 12 مورد تائید قرار گرفته و اینک به استناد ماده یک قانون مواد الحاقی به قانون تأسیس مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب آذرماه 1349 به عنوان آئین کار رسمی ایران منتشر میگردد . برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفتهای ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , استاندارهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدید نظر قرار خواهند گرفت و هر گونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این آئین کارها برسد در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد . بنابراین برای مراجعه به استاندارهای و ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود . در تهیه و تدوین این آئین کار سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتى المقدور بین این آئین کار و آئین کار کشورهای صنعتی و پیشرفتههماهنگی ایجاد شود .

لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود و اجرای آزمایشهای لازم این آئین کار با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است :
1- مهندس قائم گیسو - فضا شهری و معلولین – مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تهران آبان 1367
2- جانسون , چی , اهم - طراحی گذرگاههای مناسب برای معلولین جسمی - حرکتی ترجمه فیروز روشن بین - مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن تهران 1366

1) Needs of disabled people in buildings international organizationnal forStandardisation 1982.
2) Leitfaden Zur Vermeidung Der Architekto Nischen Barrieren UndHindernisse 1976
3) Din 18024 Blatt 2 1974
4) RAUM ordnung , Bauwesen und stadtebau 04.017-197
5) Access for disabled people
building requirement 1985

هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این آئین کار بیان اصول و مبانی کاربردی در طراحی اماکن عمومی برای معلولین جسمی - حرکتی است تا با استفاده از این ضوابط ضمن حفظ استقلال فردی افراد معلول , موجبات دستیابی آنها به اماکن و خدمات عمومی نیز فراهم گردد .

تعریف و طبقه بندی اماکن عمومی

منظور از اماکن عمومی در این آئین کار , فضاهای همگانی هستند که هر یک از آنها بر اساس نوع عملکرد خود و یکی از انواع خدمات اجتماعی را در اختیار افراد جامعه قرار میدهند و نظر به اینکه در کوتاه مدت با توجه امکانات و تجهیز و مناسب سازی کلیه اماکن عمومی برای افراد معلول نه امکانپذیر است و نه ضروري لذا این اماکن برحسب دو عامل مشخص یکی نیاز و دیگری اولویت مراجعه افراد معلول به شرح ذیل طبقه بندی میشوند :

1 - 2 - کلیه ساختمانهای عمومی از قبیل اماكن مشروحه ذیل که بخشهائی از آنها مورد استفاده همگان قرار میگیرند. برای معلولین نیز باید قابل استفاده باشند :
1 - 1 - 2 - مراکز آموزش عالی نظیر دانشگاهها و مدارس عالی و مراکز فرهنگی نظیر موزهها , تأترها , سینماها و کتابخانههای عمومی .
2 - 1 - 2 - مراکز درمانی شامل بیمارستانها , درمانگاها, كلينيكها و ساختمان پزشكان , آزمایشگاهها و مراکز توان بخشی , حمامهای طبی ( آبهای معدنی ) مراکز اورژانس و کلیه آسایشگاهها .
3 - 1 - 2 - مراکز مذهبی مانند مساجد و مصلی و اماکن دینی سایر اقلیتهای مذهبی
4 - 1 - 2 - مراکز ورزشی شامل مجتمعهای ورزشی و استخرهای شنا و ......
5 - 1 - 2 - پایانههای مسافری شامل : ایستگاههای اتوبوس و راه آهن , فرودگاه , ترمینالهای مسافری و پارکینگهای عمومی و مترو ....
6 - 1 - 2 - مراکز اداری شامل : ساختمانهای اداری بخش دولتی غیر دولتی مانند وزارتخانهها مؤسسات و نهادهای انقلابی و شرکتها
7 - 1 - 2 - مراکز خدماتی - اداری شامل : بانکها و مؤسسات مالی و ادارات و دفاتر پست و تلگراف و تلفن .
2 - 2- سایر ساختمانهای عمومی که رعایت موارد خاص بشرح ذیل در آنها الزامی است
1 - 2 - 2 - مراکز آموزشی غیر دانشگاهی مانند مدارس ابتدائی , راهنمائی و دبیرستانها و مدارس شبانه و هنرستانها و مدارس حرفهای که میبایست طبقه همکف یا ده درصد سطح زیر بنا , برای افراد معلول مناسب سازی شود .
2 - 2 - 2 - مراکز توریستی شامل هتلها و مسافرخانهها و مهمان پذيرها بشرح زیر :
1 - 2 - 2 - 2 - کلیه هتلها تا ظرفیت 25 اتاق , باید یک اتاق قابل دسترسی و استفاده با سرویسهای بهداشتی مناسب برای معلولین داشته باشند . و بهازاء هر 25 اتاق اضافه پیش بینی یک اتاق مناسب دیگر ضروری است. این اتاق باید بطور یکنواخت در بین انواع اتاقها قرار گیرد .
2 - 2 - 2 - 2 - کلیه مسافرخانهها و مهمان پذیرها تا ظرفیت 30 تخت باید یک تخت و یک سرویس بهداشتی مناسب برای استفاده معلولین داشته باشند و بازاء هر 30 تخت دیگر یک تخت با سرویس بهداشتی مناسب اضافه شود .
3 - 2 - 2 - 2 - مراکز اداری شامل وزارتخانهها و ادارات و شرکتها و مؤسسات دولتی و غیر دولتی : باید توجه داشت که این مراکز در بند 3 ردیف الف از نقطه نظر تجهیز بخشهای عمومی برای استفاده ارباب رجوع مورد نظر بوده ولی در این مبحث مسئله اشتغال در نظر میباشد . که در این ارتباط چنانچه هر یک از مراکز اداری که بیش از 20 نفر کارمند و حداقل 400 متر مربع مساحت داشته باشد میبایست برای اشتغال معلولین قابل استفاده شوند .

ادامه این استاندارد را میتوانید از لینک زیر دانلود کنید.