راهنمای خرید اکسیژن سازهای خانگی
ملاحظات خرید اکسیژن سازهای خانگی
نام های دیگر وسیله: غنی سازهای اکسیژن
مواردی که در این قسمت بیان می شوند، ویژگی های پایه ای مورد نیاز دستگاه هستند. این ویژگی ها برای داشتن حداقل عملکرد اکسیژن سازهای خانگی پیشنهاد میشود. تغلیظ کننده باید بتواند غلظت اکسیژن را حداقل 90 درصد در تمام گستره ی تنظیمات جریان تحویل دهد. تنظیمات جریان باید 0-3 لیتر بر دقیقه باشد. دستگاه باید دارای شاخص وضعیت خلوص اکسیژن باشد تا در مواقعی که غلظت اکسیژن در گاز تولیدی دستگاه از حدی کم شد این وضعیت را به کاربر هشدار دهد. این شاخص باید غلظت های زیر 85% را بصورت صوتی و شاخص تصویری هشدار دهد. شاخص وضعیت خلوص هم میتواند جزئی از دستگاه باشد و هم میتواند یک افزودنی و یا جزو لوازم جانبی باشد.
هشدار دهنده ها برای موارد زیر باید فعال شوند:
- فشارهای بالا و پایین
- مشکل در منبع تغذیه باتری و برق شهر
- خلوص اکسیژن پایین
- انسداد
هر وسیله باید دارای یک راهنمای دقیق سرویس نیز باشد. کابینت وسیله، اجزاء متحرک به عنوان مثال، چرخ ها، دسته ها، و لوازم جانبی توسط کاربر انتخاب می شوند. میزان سر و صدا یا نویز تولید شده توسط تغلیظ کننده، نباید از 60 دسی بل تجاوز کند، و سطح نویز کمتر از 40 دسی بل ترجیح داده میشود.
چگونه دستگاه اکسیژن سازخانگی مناسب انتخاب کنیم؟
این دستگاه پزشکی برای افرادی است که از نارسایی تنفسی (هیپوکسمی یا hypoxemia) رنج می برند. اصل کار این است که اکسیژن موجود در هوا را با حذف نیتروژن متمرکز کند.
در یک محیط پزشکی، اکسیژن درمانی برای بهبود و تثبیت سطح اشباع اکسیژن خون بیمار استفاده می شود.
یک اکسیژن ساز از موارد زیر تشکیل شده است:
خود دستگاه، یعنی متمرکز کننده، که شامل محفظه با کمپرسور، فیلترها، مخزن و غیره است.
مواد مصرفی مانند لوله اکسیژن، کانولا اکسیژن بزرگسالان یا کودکان، ماسک های اکسیژن و غیره.
در انتخاب دستگاه اکسیژن ساز چه معیارهایی را باید در نظر گرفت؟
5 معیار خرید یک دستگاه اکسیژن ساز مناسب
پنج معیار اصلی برای خرید دستگاه اکسیژن سازخانگی وجود دارد که در ادامه نام میبریم:
1- میزان غلظت اکسیژن
2- سرعت جریان هوا
3- قابلیت حمل
4- سطح نویزصدایی
5- منبع تغذیه الکتریکی
غلظت اکسیژن:
این میزان باید بین 87 تا 99 درصد باشد.
سرعت جریان:
سرعت جریان اکسیژنی معادل با 2 لیتر در دقیقه، معمولاً برای تغلیظ کننده های اکسیژن (اکسیژن سازها) در منزل کافی است. با این حال، برخی از بیماری ها به سرعت جریان بالاتری نیاز دارند و می توان متمرکز کننده هایی با حداکثر 10 لیتر در دقیقه پیدا کرد.
قابلیت حمل:
دستگاه اکسیژن ساز به صورت ثابت و قابل حمل وجود دارد. مدل های قابل حمل اغلب ترجیح داده می شوند زیرا به عنوان مثال به راحتی از یک بخش بیمارستان به بخش دیگر منتقل میشوند. با این حال، مدل های ثابت معمولا دارای مخازن بزرگتر هستند. عموما در منزل از دستگاه اکسیژن سازپرتابل یا قابل حمل استفاده میشود.
سطح سر و صدا:
سطح نویز دستگاه اکسیژن سازبه طور معمول بین 31 دسی بل تا 60 دسی بل است که معادل یک مکالمه آرام یا یک صدای عادی در یک محیط آرام است. برخی از برندها حتی مدل های ساکت تری نیز تولید می کنند.
نوع منبع تغذیه:
متمرکز کننده های اکسیژن معمولاً برای استفاده مداوم به شبکه برق متصل می شوند. این نوع دستگاه برق زیادی مصرف نمی کند. سایر مدل ها با باتری نیز کار می کنند.
آیا خرید دستگاه اکسیژن ساز به صرفه است؟ مزیت دستگاه اکسیژن ساز نسبت به کپسول اکسیژن در چیست؟
دستگاه اکسیژن ساز خانگی یا بیمارستانی، چندین مزیت نسبت به سیلندرهای اکسیژن مایع دارد: اینکه به شما امکان می دهد همه جا اکسیژن داشته باشید، نصب آن آسان است و هزینه کمتری دارد.
دستگاه اکسیژن ساز با چه چیزی کار میکند و از چی اکسیژن تولید میکند؟
منبع تامین اکسیژن فشرده، هوای محیط است که در همه جا موجود است. این باعث می شود که در هر کجا که هستید و هر زمان که بخواهید توسط این دستگاه ها اکسیژن تولید کنید. این ویژگی در مقابل کپسول اکسیژن یک مزیت غیرقابل انکاراست زیرا به طور منظم و سریع تخلیه می شود و برای اطمینان از درمان بیمار نیاز به شارژ مجدد یا تعویض مداوم دارد. برای اکسیژن درمانی خانگی با کپسول اکسیژن، بیماران ممکن است با اضطراب عدم دریافت به موقع کپسول پر و جایگزین کردن آن مواجه شوند. با یک متمرکز کننده اکسیژن می توانید مطمئن باشید که هیچ وقت با کمبود اکسیژن مواجه نخواهید شد.
نصب، قابل حمل، وزن:
دستگاه های اکسیژن ساز نیاز به نصب خاصی ندارند و در صورت انتخاب مدل قابل حمل، به راحتی قابل حمل و نقل هستند. هنگام راه رفتن، بیمار می تواند مشابه یک کالسکه آن را حمل کند. برخی از بیماران ترجیح می دهند در صورت استفاده از سیلندر اکسیژن در خانه بمانند یا خیلی کم بیرون بروند. دستگاه اکسیژن سازبین 2 تا 3 کیلوگرم از کپسول اکسیژن سبکتر است، کپسول ها بسته به حجم و پر و خالی بودن بیش از 4 کیلوگرم وزن دارند.
مصرف کم انرژی:
دستگاه های اکسیژن ساز برق کمی مصرف می کنند. برخی از مدلها میتوانند با باتری نیز کار کنند، اما بسته به نوع و اندازه باتریها، حمل این دستگاهها ممکن است سنگینتر باشد.
هزینه:
یکی از دیگر مزایای اصلی دستگاه اکسیژن ساز هزینه آن است که به طور قابل توجهی کمتر از سیلندرهای اکسیژن است. یک تغلیظ کننده اکسیژن تنها زمانی که بیمار در فاز دم است، اکسیژن ساطع می کند، در حالی که یک سیلندر اکسیژن در جریان پیوسته (در مرحله دم و بازدم) اکسیژن منتشر می کند که کارایی کمتری دارد.
نیاز به آموزش قابل توجه ندارد:
دستگاه های اکسیژن ساز برای استفاده توسط پرستاران و کاربرانی طراحی شده اند که برای کار با آن به آموزش خاصی نیاز ندارند.
هنگام استفاده از دستگاه اکسیژن ساز چه اقدامات احتیاطی باید انجام داد؟
هنگام استفاده از یک متمرکز کننده اکسیژن باید چندین احتیاط انجام شود، از جمله تمیز کردن منظم فیلتر و بررسی غلظت اکسیژن.
تمیز کردن منظم فیلتر:
تمیز کردن فیلتر دستگاه به طور منظم خطر خرابی دستگاه را کاهش می دهد. برای یادگیری نحوه تمیز کردن صحیح دستگاه به آموزش خاصی نیاز نیست. به سادگی فیلتر یا پیش فیلتر را بردارید، بشویید، خشک کنید و جایگزین کنید.
بررسی غلظت:
بررسی نقطه ای غلظت اکسیژن برای اطمینان ازعملکرد موثر دستگاه مهم است. اگر غلظت کم باشد، ممکن است پیچ خوردگی در لوله وجود داشته باشد که اکسیژن را به مانیتور میرساند، در این صورت لوله یا سنسور باید تعمیر شود. این مشکل همچنین می تواند از فیلترها باشد که در این صورت باید تعویض شوند.
موارد استفاده و عوارض جانبی دستگاه اکسیژن ساز چیست؟
در اینجا فهرستی از نشانه ها و عوارض جانبی احتمالی دستگاه اکسیژن ساز آورده شده است:
دستگاه اکسیژن ساز برای COPD (بیماری انسدادی مزمن ریه)، آسم، برونشیت مزمن، آمفیزم، فیبروز کیستیک، فیبروز ریوی، نارسایی احتقانی قلب، پنومونی، پنوموتوراکس (ریه فروپاشی)، سرطان ریه و آپنه خواب توصیه می شود.
عوارض جانبی بالقوه شامل تحریک پوست یا خشکی بینی است، اما این عوارض مربوط به استفاده طولانی مدت از دستگاه میشود.
کجا و چه زمانی می توان از اکسیژن ساز استفاده کرد؟
دستگاه اکسیژن ساز را می توان در هر مکانی که هوا داشته باشد استفاده کرد زیرا منبع تامین کننده آن برق و هوای محیط است. قابل استفاده در منزل، اماکن عمومی، ماشین و حتی در هواپیما (با گواهی پزشکی). برای این نکته آخر، لطفاً توجه داشته باشید که برخی از کشورها مانند ایالات متحده قوانین خاصی دارند.
در مورد تجویز روزانه اکسیژن، دستگاه را می توان در هر زمانی از جمله در شب استفاده کرد، استفاده از مدل کم صدا در شب توصیه میشود.
آیا برای دستگاه اکسیژن ساز نیاز به نسخه دارید؟
دستگاه اکسیژن ساز یک وسیله پزشکی محسوب می شود و بنابراین قبل از استفاده باید توسط متخصص تجویز شود.
یک متخصص تنفس، متخصص اطفال با تخصص در نارسایی مزمن تنفسی در کودکان، پزشک فیبروز کیستیک، یا یک متخصص فشار خون شریانی ریوی می توانند این نوع نسخه را صادر کنند.
عمر دستگاه اکسیژن ساز چقدر است؟
بسته به نوع دستگاه اکسیژن ساز (ثابت یا قابل حمل) و مدل، دستگاه می تواند به طور متوسط بین 4 تا 7 سال کار کند. این دستگاه ها معمولا دارای گارانتی هستند.
ملاحظات دیگر
تغلیظ کننده های اکسیژن بطور ایده آل برای استفاده طولانی مدت و در جریان کم مناسب هستند و یک منبع نامحدود را در مقایسه با سیلندرهای اکسیژن و سیستم های اکسیژن مایع که بستگی به رسیدن اکسیژن دارند، ارائه می دهد. دستگاه هایی که در خانه مورد استفاده قرار میگیرند باید استانداردهای ایمنی الکتریکی را گذرانده باشند. تامین کنندگان باید بازرسی های معمول و پیشگیرانه به عنوان مثال، تعویض فیلتر را همراه وسیله به نحوی فراهم کنند. طول لوله باید بگونه ای باشد تا آزادی حرکت را صلب نکند و تغلیظ کننده باید به اندازه کافی سبک باشد تا در مواقع لزوم بیمار بتواند آنرا حرکت دهد.
هر دو نوع پشتیبانی آموزشی و خدماتی، برای عملکرد ایمن تغلیظ کننده های اکسیژن در خانه بسیار مهم هستند. تامین کنندگان اغلب شماره های اختصاصی 24 ساعته برای پشتیبانی ارائه میدهند. این دستگاه ها نیاز به تعمیر و نگهداری منظم توسط بیمار یا مراقب بیمار دارند، از جمله این تعمیر و نگهداری ها میتوان به، تمیز کردن فیلتر ورودی و مرطوب کننده و تعویض آب مرطوب کننده بصورت روزانه یا چند بار در هفته اشاره کرد. زئولیت (Zeolite)، عموما هر دو یا سه سال نیاز به تعویض و یا بازسازی دارد. معمولا، ارائه دهنده خدمات، ماهانه یا هر دو ماه یکبار، نماینده خود را به منظور بررسی عملکرد دستگاه و انجام تعمیر و نگهداری مورد نیاز ارسال میکند.
ملاحظات زیست محیطی
به عنوان یک نتیجه از افزایش نگرانی های زیست محیطی و حفاظت از منابع، بسیاری از تولیدکنندگان خود را با روش های تولید سبز (green shipping) تطبیق داده اند، بطوریکه ویژگی هایی به محصولات اضافه کرده اند که بهره وری انرژی آنها بهبود یافته و قابلیت بازیافت محصولات بیشتر شده است. علاوه براین مراکز درمانی و سازندگان تجهیزات، فرآیند تطبیق خود را با طرح های سبز (Green initiatives) آغاز کرده اند که طراحی های ساخت و شیوه های کار در سازمان را به کاهش هدرفت و استفاده از مواد بازیافتی تشویق می کند.
کنترل هزینه
مطالعاتی مبنی بر مقرون به صرفه بودن استفاده از تغلیظ کننده های اکسیژن به عنوان منبع اولیه اکسیژن در کشورهای در حال توسعه انجام شده است. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، که اکسیژن در سیلندرها عرضه میشود، تغلیظ کننده های اکسیژن میتوانند هزینه های تامین اکسیژن را کاهش دهند. به طور خاص، کشورهایی که سیلندر اکسیژن وارد میکنند، با استفاده از تغلیظ کننده های اکسیژن میتوانند به صرفه جویی قابل توجهی دست یابند. برای یک بیمارستان در یک کشور در حال توسعه که قصد استفاده و پیاده سازی تغلیظ کننده اکسیژن را بصورت موفقیت آمیز دارد، موارد قابل اعتمادی نظیر: وجود پیوسته منبع الکتریکی، نصب درست دستگاه ها در بیمارستان، وجود یک تیم از تکنسین های آموزش دیده برای نصب، بازرسی، نگهداری و تعمیر تغلیظ کننده، باید در نظر گرفته شود. همچنین، کارکنان بیمارستان باید دستورالعمل روشنی برای انتخاب بیمار و استفاده مناسب از دستگاه داشته باشند. علاوه بر این، سیلندرهای اکسیژن باید به راحتی در دسترس باشد، تا در مواقعی که دستگاه به مشکل برخورد از آنها استفاده شود.
کدهای UMDNS مرتبط با تغلیظ کننده های اکسیژن:
12873- اکسیژن سازهای خانگی
تدوین و ترجمه: مهندس علیرضا فرهام فرد