دستورالعمل تأمين برق ايمن در مراکز پزشكی

مقدمه :

امروزه رشد روز افزون فن آوري در تجهيزات پزشكي، گسترش استفاده از سيستم هاي ديجيتالي و ابزارهاي دقيق و مكانيزه شدن واحدهاي درماني و پزشكي، اعمال كنترل و مراقبت پيوسته بر سيستمهاي برق در اين مراكز را نه فقط به عنوان يك الزام فني بلكه به شكل يك ضرورت مديريتي براي حفظ سرمايه و انجام مطمئن عمليات تشخيص و درمان و دستيابي به بهره وري مطلوب درآورده است.

در گذشته نه چندان دور بيشتر تجهيزات پزشكي فاقد سيستم هاي الكترونيكي و ديجيتالي بودند، ولي در حال حاضر تقريباً تمام تجهيزات پزشكي علاوه بر قسمتهاي مكانيكي، پنوماتيكي، هيدروليكي، الكتريكي و . . . حتماً داراي قسمتهاي الكترونيكي، حداقل در خروجي )صفحة نمايش و .. . )يا ورودي (سوئيچينگ پاورهاي تغذية دستگاه و ... )نيز مي باشند. به عنوان مثال يك ونتيلاتور جزو دستگاه هاي مكانيكي و الكترو مكانيكي با تجهيزات پنوماتيكي طبقه بندي مي شد ولي در حال حا ر ض جزو دستگاه هاي فول الكترونيك، تمام ديجيتال، تمام پنوماتيك و . . . قرار دارد كه با اين وضعيت كوچكترين خطايي در سيستمهاي الكترونيكي و ديجيتالي، امكان هرگونه استفاده از امكانات اين نوع تجهيزات را غير ممكن مي سازد.

بنابراين توجه به اين نكته كه هزينه هاي ثابت و جاري مربوط به تجهيزات الكتريكي و الكترونيكي پيشرفتة پزشكي، سهم رو به افزايشي از منابع مالي واحدهاي تشخيصي، بهداشتي و درماني را به خود اختصاص مي دهد، شناخت و مقابله با عوامل كاهش بازدهي، كاهش عمر مفيد، افزايش خطاه ا و هزينه هاي تعمير و نگهداري تجهيزات پزشكي، از درجة اهميت بالائي برخوردارمي باشد.

مشكلات موجود در سيستمهاي برق علاوه بر اين كه در عملكرد، دقت، كارآيي و عمر مفيد تجهيزات تأثير نامطلوبي برجاي مي گذارد، باعث تحميل هزينه هاي گزاف ديگري از جمله هزينة تعميرات اتفاقي، هزينه هاي مرتبط با زمان خواب تجهيزات، خسارات ناشي از لغو گارانتي خواهد شد. هر چند كه مباحث مربوط به برق بيمارستاني در استانداردهاي مختلف تدوين شده در سطح دنيا موجود مي باشد (استانداردها و مراجع جهاني درپيوست يك اين دستورالعمل آورده شده است) تدوين اين دستورالعمل با عنوان»  مجموعه الزامات برق بيمارستان«   كه اولين حركت در اين زمينه مي باشد، يكي از تدابير زير بنايي به منظور اطمينان از عملكرد صحيح تجهيزات پزشكي و در نهايت ارتقاء و بهبود خدمات درماني در شرايط فعلي در كشور مي باشداميد است در آينده با تدوين دستورالعمل هاي تكميلي به استانداردهاي جهاني در اين خصوص نزديك تر شويم.

خصوصيات برق سالم:

برق سالم مجاز براي استفاده در مصارف حساس بايد داراي سه خصوصيت زير باشد:
- ولتاژ سالم و تميز (Clean)
- ولتاژ تثبيت شده (Stable) 
- ولتاژ پايدار و پيوسته (Continuous) 
با توجه به مشكلات فني و اجرايي موجود در شبكة برق سراسري كشور در خصوص تأمين برق، امكان بهره برداري از برق مناسب براي كلية تجهيزات الكتريكي در تمام زمانهايي كه نياز آن وجود دارد، از طزيق برق شهر ميسر نمي باشد. لذا مصرف كننده ها با توجه به اهميت كاربري هركدام از تجهيزات الكتريكي مورد استفاده، بايد از يكي از تجهيزات پشتيبان برق از جمله ديزل ژنراتور UPS  استابلايزر ولتاژ، ترانس ايزوله استفاده نمايند كه توضيحات تكميلي در ادامه آمده است. با توجه به اينكه تأمين يك حاشية ايمن عملياتي مستلزم پيش نيازهايي مي باشد كه در حيطة وظائف مسئولين تجهيزات پزشكي مركز درماني نمي باشد، موارد زير به عنوان پيش فرضهاي انجام شده توسط ساير واحدهاي مرتبط مركز درماني ( مديريت، تأسيسات و . . .)در نظر گرفته مي شود:
توان كافي :  تأمين يك انشعاب اصلي داراي مجموع قدرت يا آمپر لازم براي مصارف مراكز درماني با در نظر گرفتن حداقل %20  ضريب اطمينان.

تابلو برق استاندارد: 

استقرار تابلوهاي برق اصلي و فرعي با كلية ملزومات، شامل كليدهاي قدرت اصلي و فرعي، نشانگرهاي جريان و ولتاژ، شينه هاي مناسب با جريان مصرفي، عايق بندي مناسب، ارت ونول استاندارد، سيم بندي و كابل كشي استاندارد، تفكيك مصارف تابلوهاي فرعي و بخش ها با استفاده از كليدها و فيوزهاي متناسب با مصرف، ايزولاسيون و تهويه متناسب، كانال هاي استاندارد براي انتقال سيم و كابل، نقشه و پلاك و علائم مناسب، امكان دسترسي و توسعه آتي.

تابلوي خازن براي اصلاح ضريب قدرت:

اسقرار تابلوي بانك خازني متناسب با مصرف ) با توجه به عوارض منفي وجود بار رِاكتيو (Reactive) در شبكه برق كشوري از جمله بالا رفتن جريان، كاهش ولتاژ، افزايش (Reactive) عوارض منفي وجود بار رِاكتيو تلفات مسي و عوارض اقتصادي و همچنين افزايش هزينه برق مصرفي براي مصرف كننده، لزوم طراحي ونصب تابلوي بانك خازني متناسب با مصرف بسيار اهميت دارد) 

چاه ارت مناسب:

وجود چاه يا چاه هاي ارت مناسب و ارت كشي براي كلية تجهيزات به صورت استاندارد (به دليل مسايل ايمني فني و حفاظت هاي لازم حياتي براي بيماران و پرسنل مراكز درماني و لزوم حذف نويزهاي ناخواسته، ايجاد ارت مناسب جزو ضروريات كلية مراكز درماني و تشخيصي مي باشد كه توضيحات آن در اين مجموعه آمده است (

توزيع مطلوب:

تأمين برق مناسب، درپاي كار ) محل مصرف ( با استفاده از شبكة توزيع استاندارد شامل، R سيم كشي و كابل بندي و اتصالات مناسب )سيم كشي مراكز درماني از نوع 5 سيمه شامل ارت، نول و فازهاي مي باشد كه نول و ارت بر خلاف مراكز صنعتي در هيچ جايي از تابلوهاي اصلي و فرعي به هم اتصال داده T و S نشده اند( در مجموع تأمين برق سالم براي مصارف حساس مراكز درماني مستلزم تعامل خوب مسئولين تأسيسات و تجهيزات پزشكي مي باشد و تجربه و دانش كارشناسان تأسيسات مي تواند راهگشاي تأمين حداقل هاي برق سالم براي مراكز درماني در محل مصرف باشد.

الزامات برق بيمارستاني به شرح ذيل مي باشند :

1- اتصال زمين (ارت)
2- برق اضطراري (ديزل ژنراتور)
3- برق سالم (استابلايزر)
4- برق پشتيبان (UPS)
5- ايزولاسيون (ترانس ايزوله)، برای مشاهده محصولات تابلو برق ایزوله از این لینک وارد شوید.

ادامه این مطلب را میتوانید از لینک زیر دانلود نمایید.