ضوابط مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی

فصل اول - اهداف

ماده 1- اجرای این سوابط در جهت دستیابی به اهداف زیر است:
 الف - حفظ سلامت عمومی و محیط زیست در مقابل اثرات نامطلوب پسماندهای پزشکی
 ب - اطمینان از مدیریت اجرایی مناسب و ضابطه مند پسماندهای پزشکی
 پ - ایجاد رویه ای مناسب و ضابطه مند برای تولید، حمل، نگهداری و تصفیه، امحا و دفع پسماندهای پزشکی

فصل دوم – تعاریف

ماده 2- عبارات و اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار می روند .
الف - قانون مدیریت پسماندها: منظور قانون مدیریت پسماندها - مصوب 1383 می باشد.
 ب - سازمان : سازمان حفاظت محيط زيست - وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.
 ت - پسماندهای پزشکی ویژه : به کلبه پسماندهای عفونی و زباله ناشی از بیمارستان ها، مراکر بهداشتی، درمانی، آزمایشگاه های تشخیص طبی و سایر مراکز مشابه که به دلیل بالا بودن حداقل یکی از خواص خطرناک، از قبیل سمیت، بیماری زایی، قابلیت انفجار با اشتعال، خورندگی و مشابه آن که به مراقبت ویژه (مدیریت خاص) نیاز دارند. گفته می شود.
ث - چهار دسته اصلی پسماند پزشکی:
-    پسماند عفونی
-    پسماند تیز و برنده
-    پسماند شیمیایی و دارویی
-    پسماند عادی 
ج - بی خطر سازی: اقداماتی که ویژگی خطرناک بودن پسماند پزشکی را رفع نماید.
چ- سایر تعاریف مندرج در این ضوابط همان تعاریف قانون و آیین نامه اجرایی مدیریت پسماندها خواهد بود.

فصل سوم - حدود و اختیارات 

ماده 3- وزارت. مسئول نظارت بر اجرای ضوابط و روش های مصوب می باشد.
 ماده 4 - اجرای ضوابط و روش های مصوب برای کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که پسماندهای پزشکی را در هر شکلی تولید، تفکیک، جداسازی، جمع اوری، دریافت و ذخیره حمل، نصنه. دفع و با مدیریت می نمایند الزامی است. 
ماده 5 - مدیریت های اجرایی پسماند موظفند بر اساس معیارها و ضوابط وزارت ترتیبی اتخاذ نمایند تا سلامت بهداشت و ایمنی عوامل اجرایی تحت نظارت أنها تامین و تضمین شود.
ماده 6 - تولید کنندگان پسماند موظف اند در جهت کاهش میزان تولید پسماند برنامه عملیاتی داشته باشد.
ماده 7 - کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که مبادرت به تاسیس مرکز درمانی اعم از بیمارستان درمانگاه و کلینیک می نمایند، موظفند برنامه مدیریت اجرایی پسماند واحد یادشده را به تأیید وزارت برسانند.
ماده 8- پسماندهای پزشکی ویژه بر اساس تعریف مندرج در قانون، تا قبل از زمانی که تبدیل به پسماند عادی شوند، به عنوان پسماند ویژه محسوب می گردند.

فصل چهارم - طبقه بندی پسماندهای پزشکی

 ماده 1 - طبقه بندی پسماندهای پزشکی به شرح زیر می باشد:
الف - عادی (شبه خانگی) به پسماندهای ناشی از مراقبت های پزشکی (پسماندهای پزشکی ویژه) در جدول پیوست شماره (1) که به مهر " پیوست تصویب نامه هیئت وزیران" تایید شده است. فهرست شرح تفصیلی این پسماندها ارایه شده است.

فصل پنجم - تفکیک. بسته بندی و جمع آوری

 ماده 10 - کلیه مراکز تولید کننده پسماند پزشکی (اعم از بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز بهداشت آزمایشگاه ها، مراکز تزریق، رادیولوژی ها، دندانپزشکی ما، فیزیوتراپی ها، مطب ها و سایر مراکز تولید پسماند پزشکی) موظفند در مبدا تولید، پسماندهای عادی و پسماندهای پزشکی ویژه خود را با رعایت موارد زیر جمع آوری، تفکیک و بسته بندی نمایند. 
ماده 11 - به منظور مدیریت بهینه پسماند، مراکز تولید کننده پسماند پزشکی (اعم از بیمارستان ها، درمانگاه ها، مراکز بهداشت، آزمایشگاه ها، مراکز تزریق، رادیولوژی ها، دندانپزشکی ها، فیزیوتراپی، مطب ها و سایر مراکز تولید پسماند پزشکی) موظفند اقدامات زیر را انجام دهند.
 الف - ترجیح بر استفاده از کالاهایی با تولید پسماند کمتر و غیر خطرناک در مورد پسماندهای عادی (شبه خانگی بیمارستانی، کالاهایی با تولید پسماند قابل بازیافت).
 ب - مدیریت و نظارت مناسب بر مصرف . 
پ - جداسازی دقیق پسماند عادی از پزشکی ویژه در مبدا تولید پسماند . 
ت - ترجیح بر استفاده از محصولات کم خطرتر به جای PVC، استفاده از رنگ های کم خطرتر به جای رنگ های با پایه فلزی . 
ث - اولویت استفاده از:
-    پاک کننده های زیست تجزیه پذیر
-     2- مواد شیمیایی ایمن تر.

٣. استفاده از مواد با پایه آب به جای مواد با پایه حلال . 

ماده 12 - هر واحد باید برنامه عملیاتی مدیریت پسماند پزشکی ویژه خود را تهیه و در صورت مراجعه نمایندگان سازمان یا وزارت ارایه دهد. 
ماده 13 - تولید کنندگان پسماند پزشکی موظفند پسماندهای تولیدی خود را شناسایی و آمار تولید را به تفکیک "عفونی"، تیز و برنده" ، "شیمیایی - دارویی" و "عادی به صورت روزانه ثبت نمایند .
ماده 14 - تولید کنندگان باید پسماندهای پزشکی ویژه را به منظور اطمینان از حمل و نقل بی خطر، کاهش حجم پسماندهای پزشکی ویژه، کاهش هزینه های مدیریت پسماند و بهینه سازی و اطمینان از امحا، از جریان پسماند های عادی مجزا نمایند.
تبصره - تفکیک انواع مختلف پسماندهای پزشکی بر حسب چهار دسته اصلی از یکدیگر ضروری است.
 ماده 15 - کلیه پسماندهایی که روش امحای آنها یکسان می باشند نیاز به جداسازی و تفکیک از یکدیگر ندارند.

ادامه این آیین نامه را در لینک زیر دانلود کنید.